Қазақ тарихында уақыт шаңына көміліп ұмыт болуға айналған тұлғалардың біразы Тәуелсіздіктің арқасында жарыққа шықты, өз елінің болашағы үшін бар өмірін сарп еткен, сол жолда құрбан болған боздақтар қайта тірілгендей күй кештік. Тәубе дедік.

Солардың бірі – 1946 жылдан 1954 жылға дейін Қазақстан компар­тиясының бірінші хатшысы қызметін тұңғыш атқарған Жұмабай Шаяхметов. Соғыс кезінде студенттері толықтай мемлекет тарапынан қамтылған Әйелдер педагогикалық институты, Алматыдағы Жастар мен жасөспірімдер театры, көптеген институттар мен 1946 жылы ашылған Қазақ ССР-ның Ғылым Академиясы, тағы да бір мақаланың ауқымына сыймайтын көптеген игілікті істері ұшан-теңіз нағыз нар тұлға – Жұмабай Шаяхметов туралы Ш.Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының директоры Зиябек Қабылдиновтың бас редакторлығымен үш бірдей кітап жарық көрді.
Кітаптардағы барлық материалдар­дың кезінде орыс тілінде шыққанына байланысты түпнұсқаны сол күйінде назарға ұсыну мақсатында бірінші екеуі сол тілде шығарылған «Жұмабай Шаяхметов, документы, материалы, фотографии» деп аталатын жинақ және «Неизвестные страницы из жизни и деятельности видного государственного деятеля Жумабая Шаяхметова» деген монография. Үшіншісі – Жұмабай Шаяхметов және Қазақстанның 1940-1960 жылдардағы қоғамдық саяси өміріне арналған Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның Материалдар жинағы.
Мақаламыздың түйіні – үш томдық басылым несімен құнды деген сұраққа қысқаша тоқталар болсақ:
– біріншіден, Қазақстан Республикасының, Ресей Федерациясының мұражай қорларындағы және Р.Р.Шаях­метовтың Жұмекеңнің (немересі) жеке мұражайындағы сирек кездесетін, тіпті кейбіреулері мүлде жарияланбаған материалдар жарық көріп, студенттер­мен, магистранттармен және докто­рант­­тармен, тағы басқа ғылыми қыз­мет­керлермен қоса бүкіл тарих сүйер қауыммен қауышып отыр;
– екіншіден, қазақ тарихындағы бел­гілі партия және мемлекет қайраткері Жұмабай Шаяхметовтің өміріне байланысты өзекті ғылыми мәселелер кеңінен талқыланған, ұлы тұлғаның тарихтағы рөлі айқындалған. Сол арқылы қайраткердің қазақ мүддесіне атқарған ұшан-теңіз еңбегі тарихи құжаттар арқылы көрсетілген;
– үшіншіден, келер ұрпақ үшін аса маңызды мәселелер Ж.Шаяхметов­тың өмірі мен қызметі өз деңгейінде толық бағаланып, ұлы тұлғаға ендігі кезеңде көрсетілуге тиіс кең кө­лем­ді құрмет пен марапаттар легі айқын­далған.
Бір сөзбен қорытындылайтын болсақ, ұлы тұлға Жұмабай Шаях­метов­тің идеялық мұрасы туған халқы­мен толықтай қауышқан. Бұл – кез кел­ген адам үшін қуанышты жағдай.

Данияр Әлбозым, жазушы