Мархабат БАЙҒҰТ,
жазушы, ҚР еңбек сіңірген қайраткері

---

 

Бұрынғы таралым мен бүгінгі таралым туралы да, кешегі оқылым мен осы күнгі оқылым хақында да айтып та, жазып та жүрміз ғой. Күрсін кеуде кернейді. Алайда, ол кешегі кеңестік кезеңді аңсау емес. Аллаға шүкір, Тәуелсіздікке тәуба.Бірақ көркем әдебиет таралымы мен оқылымы нарыққа икемделу үшін ұлтыңыздың ұзын саны ең кемі жиырма бес миллион болу керек деген дәлел-дәйек бұрыннан-ақ бар.

Ал енді айт десеңіздер, айталық.Са­­лыстыралық. 1985 жылы біз па­қы­рыңыздың «Интернаттың баласы» де­ген кітабымыз «Жалын» баспасынан шықты. Отыз мың данамен. Екі жыл­да тарап кеткенін білеміз. 1988 жы­лы сол баспадан «Нәуірзек» деген кі­табымыз жарық көрді. Отыз мың да­намен. Бір жылға жетер-жетпесте біразын сатып алуға өзім де таба алмай қалдым.

1993 жылы «Жазушы» баспасынан «Қорғансыз жүрек» деген кіта­бым шықты. Отыз мың данамен. Оң­түс­тік Қазақстан облысында 6-7 мың­дайы 6-7 айда сатылып кеткенін ха­барлады. Кітап саудасының бас­шы­лары. Жамбыл облысында да үш мыңдайы тез тарап кетіпті.

Сол жылы Солтүстік Қазақстан об­лысына, Мағжан Жұмабаевтың жүз жылдық тойына бардық. Үш күн жүр­дік. Үшінші күні: «Қайда қы­дыр­ғы­ларыңыз келеді?» − десті. Біз: «Ресей­мен шектес ауылды көр­сек», − дедік. Апарды. Үлкен пөселке екен. Кітап дүкені де үлкен. Менің «Қорған­сыз жүрегімнен» бір данасы тұрыпты-ай! «Үшеуі келген. Екеуін алып кетті», − де­ді сатушы. «Мен авторы едім», − де­дім. Қолтаңба жаздырып өзі алған. Сатушы кызыңыз.

Жеке  өзіме байланысты айтсам, баспалардың сұранысымен екі-үш жыл сайын кітабым шығады. Өкініш­ке қарай, бар болғаны екі мың дана ғана. Қаламақы күлкілі.  Жүз-жүз елу мың теңге немесе елу-алпыс кітап.

Оқылымға келсек, өзге жақты қайдам, Оңтүстікте өте «популярныймыз». Апта сайын дерлік не аудан,не мек­теп, не колледж, не ЖОО шақы­ра­ды. Оқыған кітаптарын талқы­лай­ды, қойылым көрсетеді, т.т және т.б. Түлкібас ауданында «Мархабат-Ми­рас» қоғамдық қоры бар. Жыл сайын «Мархабат оқуларын» өткізеді. Қо­ры­тындыларына мені де шақырады. Өзім туралы, өз кітаптарым туралы емес, өзгелер туралы айтып қай­та­мын.

Жақында Тараз мемлекеттік пе­дагогика институты да шақырды. Кі­­тап қолдарына тисе, студенттер әжеп­тәуір-ақ оқиды. Ұйым­дас­тыр­са, талқылап-талдауға да құштарланады.Әттең, таралым… Қайран, пейіл-пи­ғыл… Кері кеткен көзқарас… Тара­лы­мыңыз тозған. Оқылымыңыз да әзір­ше, оза қоймас.