– Өте жақсы. Бізді бастап келе жат­қан баяғы 1986 жылғы көтері­ліс туралы «Жетісу» газетіне жа­рия­лап жіберген жалғыз редактор Ма­мадияр Жақып ағамыз. 78-ге кел­ген жасын айтпағанда, жақында отадан шыққанына қарамай Сүйін­бай бабамыздың 200 жылдығы, Қазақ ұлысының 550 жылдығы той­ланып жатқанда үйде қарап жата алмай, – қолында таяғы, – көшімізді бас­тап келеді, әне. Алты адамбыз. Ма­мадияр аға, Дәулет Сейсенұлы, Орыс­бай Әбілдаев, Манарбек Ізба­саров, Өмірбай Өмірзақов және мен. Мамадияр ағамыздың оныншы сапары екен бұл. Аталғандардың ішінде осын­дай сапарға бұрын да қатысқан Дәулет Сейсенұлы мен Манарбек Ізбасаров.
– Қазір қай жерге жеттіңіз­дер?
– Кеше таңертең шықтық. Қаске­лең­ге жетіп, қондық. Ал дәл қазір Ша­малғаннан шыққанымызға екі са­ғаттай болды, Бекболат Әшекеев ауы­лының тұсынан өтіп барамыз. Ал­ды-артымызда МАИ қызмет­кер­ле­рі­нің көлігі.
– Шамамен қанша шақырым жүр­діңіздер?
– Нақты есептеп жатқан ешкім жоқ-ау деймін. Жобалап айтуларынша, 40 шақырымнан асып жығылатын шығар. Сүйінбай атамызға жеткенше 80-85 шақырым жүреміз деп жатыр. Бұл айтқанға оңай болғанмен, қинал­май жүріп өте салатын жер емес екен. Үлкен кісілерге қалай болар екен деп ойлап едік, ешкім сыр берер емес. Мамадияр ағамызға 85 ша­қырымың түк емес, Махамбеттің 200 жылдығында 300 шақырымға жуық  жолды жаяу жүріпті. Түркіс­танда 200-ден асып жығылыпты. Абай, Шә­кәрім, Жамбыл, Мұхтар, Қаныш, Ға­бит­ сияқты тұлғалардың мерейтойларында жаяу жүріп, әбден шыныққан ғой (күлді).
– Жолды қандай әңгімемен қыс­қартып келесіздер?
– Кеше Қаскелеңде оқушы­лар­мен, әкімшілік өкілдерімен кездестік. Шамалғандағы президентіміз бас­тауыш­та оқыған мектебі бар екен, сон­да болдық. Музейге соқтық. Ме­шіт­ке кіріп, құран оқып, дұға бағыш­тап шықтық. Ал әңгімеге келсек, не­гізгі сөз Сүйінбай жайында. Оның өмірі, айналасы, өнері жайында. Осы өл­кенің тау мен тасы туралы айтылып келеді. Біз келген жеріміз жайлы сұраймыз, Орысбай аға көсіліп бе­ре­ді. Бұл кісінің әкесі халық ақыны болған, Сүйінбай, Жамбылдар айт­қан жырларды сақтап қалған санаулы кісілердің бірі екен. Орысбай аға­ның өзі де жатқа соғады. Түнде шар­шап келіп, құлап түсетін шығар­мыз деп едік, оған қайда, біраз уаққа дейін жыр айтып, әңгіме айтып, әрең тоқтадық. Қазір Бекболат Әшекеев туралы сөз болып келе жатыр. Оны пат­ша өкіметі қалай қудалады, қалай өл­тірді, Жамбыл мен Бекболат ара­сындағы қарым-қатынас жайында біраз тарих пен аңыздар ақтарылу­да.
– Бабаның басына көлікпен та­лай барған боларсыз. Жаяу бар­­ған­да не сезіндіңіз?
– Тәу ету ғой мақсатымыз. Гүл­ді көлікпен апарып та қоя салуға бо­лады ғой. Бірақ жаяу жүріп, жа­ның­ды қинап, шаршап-шалдығып жету­дің әсері басқа болса керек. Мек­кеге жаяулатып барғанның қаді­рі жоғары ғой. Сол сияқты. Айшылық алысқа әп-сәтте жетіп баратын бү­гін­гі заманның адамы үшін баяғы ба­ба­лардың осы жолды қандай азаппен жүріп өткенін сәл де болса сезіндіреді екен. Сүйінбайлардың табаны тиген жер ғой, осы жолмен талай жүрген де болар, бәлкім. Соны ойлаудың өзі зор мәртебе екен.
Қазақ жалпы жаяу жүрмеген ғой. Жаяу-жалпы жүру дегенде «Ақтабан шұ­бырынды» еске түседі. Одан бер­гі­де қазақ босқан ашаршылық… Сол кездегі боздақтар еске түседі екен. Біз­дікі бейбіт, тоқшылық заманда ба­б­аға деген құрмет қой. Ал олар… Қа­зақтың 550 жылдығы қарсаңында тарихымыздың осындай беттерін де ұмытпауымыз керек қой. Осы сапар соны сезіндірді.
– Бүгінгі меже?
– Ұзынағашқа жетеміз. Біздің мақ­сат тіке тартып бара салу емес, ар­найы бағдарламамен, жоспармен шық­тық. Сүйінбай бабамыздың басына ертең кештете жетіп қалармыз деп отырмыз.
– Жол үстінде берген жедел сұх­­ба­тыңызға рахмет. Жолда­рыңыз бол­сын!