2015 жылы Қазақ театр өнері жаңа арнамен толықты десек болады. Жас режиссер Орынгүл Нұржанқызы Алашорда көсемі «Әлихан Бөкейхан» атты екі актілі балет қойды.  Неге Әлихан деген сауал сол мезетте тууы хақ…

 

– Алашорда автономиялы үкіметінің төрағасы болған, ұлт зиялысы Әлихан Бөкей­хановты балет арқылы сахна­ла­уыңыз­дың себебі не?

– Ұлт зиялыларын, тарихи тұлғаларды балетте сахналау ес білген шақтан арманым  болды. Арнайы би мектебін тәмамдап  Т.Жүргенов атындағы Өнер академиясына түскеннен кейін арманыма бір табан жақындадым, ұстаздарыммен кеңесе бас­та­дым. Көп қазақ зиялысының ішінен  Әлихан Бөкейханды таңдап алуымның себебі – ол кісінің азаматтығы мен адам­ды­ғы қатар жүргені, өз ортасының көш­бас­шысы болғаны балет сахнасында көр­сетуге тұрарлықтай еді. Әлихан Бө­кей­хан менің  кумирім,  мен үшін идеал кісі.

– Балет шынында да жаңашылдығымен ерекшеленді. БАҚ  жарыса жазды, көрсетті. Әлеуметтік  желілерде қызу талқыға түсіп көзіқарақты қауым қолдап жатты. Кәсіби мамандардан қандай баға алдыңыз?

– Кәсіби мамандар тарапынан та­қы­рып таңдауыма байланысты сын айтылды. Ашығын айтқанда жақсы баға ием­ден­бедім. Дипломдық жұмыс болғаннан кейін уақыт пен актерлік құрамға бай­ланыс­ты кемшіліктер болғанын жақсы біле­мін. Оның бір ұшы қаржыға келіп ті­реледі. Бірақ мен осы саланың маманы  ретінде ұлт зиялыларын сахналауды аза­маттық парызым санаймын және алған бетімнен қайтпаймын. БАҚ айтты, жазды, драмалық театрлар сахналады, неге балет арқылы да насихаттамасқа. Біздің мем­лекетіміз туралы ақпар арғысы келе­тін шетелдік қонақтар ең әуелі операмыз бен балетімізге баса назар аударады. Кешегі  күнге дейін Әлихан Бөкейханов­тың балеттегі орны ойсырап келді. Мен аз болса да өз үлесімді қостым деп ойлаймын. Алдағы уақытта өнерді қолдап жана­шыр­лық көрсетем деуші демеушілер табылып жатса,  көлемді етіп, кәсіби түрде Әлихан Бөкейхановты сахналап шығуға әбден болады. Бір ғана Әлихан емес,  басқа да тарихи тұлғаларды сахналау жоспарымда бар. Қазір ізденіс үстін­демін. Мұқағали Мақатаевты сахналасам деген ойда жүрмін.

Балет сүйер көрерменге осы өнер арқылы тарихи тұлғаларды таныту ең не­гіз­гі мақсатым.

– Балетке  дайындық жұмыстары қалай болды?

– Мен бұл балетке екі жылға жуық, ал жалпы құраммен бір айға жуық дайындалдым. Менің балетім сенбі күні сахналанды (2015 жылы, 26 маусым) жұма күні сол құрамдағы актерлардың театрда «Сильфида» балеті қойылды. Ахмет Байтұрсыновтың рөліндегі Жәнібек  Усин «Сильфидада» басты рөлдердің бірі Джеймсті сомдайды. Театрдан шығып, түнгі сағат он екіде барлық құрам менің балетімнің соңғы дайындығына келді. Онан  бөлек  актерлар өзге де премьера­ларға дайындалып жүрді. Қанша ауыр жұмыс графигі болса да өз істерін абыроймен алып шыққан құрамға ерекше алғысымды айтқым келеді.

Мақсаттың жолында еңбек еттік және соған жеттік деп ойлаймын.

– Әңгімеңізге рахмет!

 Сұхбаттасқан Арман ҚҰДАЙБЕРГЕН.

---

 

• АҒАДАН АҚЫЛ

«ҰРЫ ТИЮ»

Әуелгі жолмен іс жүргізуге пұл міндетін көте­рерлік қазақтан байлар шықпады. Үш жылдан бері «Айқап» журналы шығып тұр, бір жылға жақын «Қа­зақ» газетасы шығып тұр. Бұлардың екеуінің ба­сын­дағы кісілер газета мен журнал ісіне оңашалап шық­пай, басы басқа қызметке байлаулы күйінде іс жүргізіп отыр. Газетаға оңаша­ла­нып шығайын десе, сал­мақ газе­таға түседі, оны көтеретін га­зетада са­лып отырған бұлардың сомалары жоқ. Байлар жо­марттық қылмады деп қарап отыруға бола ма? Екінші жолмен іс жүргізуге ойлап тұрмыз. Қазақтың кесек сома шығарарлық байлары аз болғанмен аз сомасымен, адамгершілігімен серіктікке жарайтын азаматтары аз емес. Сондықтан «Азамат» серіктігін ашып, «Қазақ» газетасын мұнан былай Алаш азаматтарының серіктесіп қосылған пұлы­мен жүргізбекшіміз.

«Азамат» серіктігінің мақсұты жоғарыда айтылған жұртқа керек жұмыстар. Яғни га­зета, журнал шығармақ, кітаптар бастырмақ. Олардың ішінде қазіргі бас мақсұт «Қа­зақ» газетасының аяғын нық бастырып жүргізіп жібермек. Онан басқаларын кезінде ша­мамызға қарай көрмекпіз.

Әлихан БӨКЕЙХАН.

 

РАМАЗАН АЙЫ…

Жыл он екі айдың ішіндегі ең қадірлі, ең артық һәм ең құрметті айы болған рамазан айы жақындау себепті әркімнің аузына «Ораза болып қалды» деген сөздер кіре бастады. Бұл айдағы қылған құлшылық, істелген істердің «О дүниедегі сауабы сондай боладыны» қоя тұрып біз мұның артықшылығын өзімізше һәм замана, адамшылық, ұлтшылық істері жағынан қарап біраз тексеріп өтейік.

Алла Тағала Құран кәрімде пайдалы орынға өздеріңнің сүйген нәрселерің мен малдарыңды шығармай тұрып ізгілік, жақсылық деген нәрсеге жетісе алмайсыңдар деп бүтін адам баласын шын көңілімен ұлт ісіне қызмет етуге қызықтырады. Егер ұлт ісінің керегі болмаса, ол ұлт ісіне мұндай уәжіп һәм зекет сияқты садақаларды ең сүйген малдарыңнан беріңдер деп қызықтырмас еді. Мұнан көрініп тұр, сүйген малдарынан садақа шығару бір кісіге ғана емес, бүтін ұлт ісі екендігі. Әр нешік мұндай парыз, уәжіп-садақалар бір кісінің пайдасына ғана емес, бүтін ұлт пайдасына беріледі. Ол ұлт пайдасы мектеп, медресе сияқты жұрттар салып, бала оқыту секілді істерде табылады.

Әлихан БӨКЕЙХАН.