Тарих ақсақалдан өрбіген үрім-бұтақты санауға екі қолдың саусағы жетпейді-ау! Анығында – сондай екен! Бірақ солардың ішіндегі ең сыйлысы, ең бе­дел­дісі және белбаласы – Тәуелсіздік! Тәуелсіздік – рух­тың шырақшысы, қамқоршысы… Бұлай деуі­міз­ге себеп – Әлемді өзгертіп, жалпақ жаһанды өзі жа­­ратқандай көретін «Билеуші аппаратына» ха­лық­­тың қарсы шығуы, өре түрегелуі азаттықты аң­­­сау­дан, бостандықты сағынудан туған әрекет. Бо­дан­дық­тың жазасыздар қаны сіңген қара қа­быр­ғасын құлатып, айдаһардың от шашқан аузындағы ер­кін­дікті жұлып алу – кез келген ұлттың ғасырлар бой­ғы қол жеткізгісі келген арманы. Ол арманға жетудің жо­лы тым ауыр… Тым ауыр! Тар жол, тай­ғақ кешу, құ­лау мен тұру, жығылса да өңгенің алдында әлсіз­дігін көрсетпеу, балғамен ұрған сайын болаттай шыңдалу, ішкі беріктікті қалыптастыру, ыдырамау, қызылкөздердің араға салған іріткісіне қарсы іс-әрекет жасау секілді аспектілері өз­ мақ­сатына жету жолындағы ұлтты өсіре әрі ас­пан­дата түседі. Саясат пен Басқару жүйесі үшін қыс өте қо­лай­сыз мезгіл саналады екен… 16-ның ызғары 15 елге азаттық алып берді… Солардың ішінде Қазақ­стан да бар… Кейде бізге Тәуелсіздікті тәлейі барлар ғана алатын секілді болып көрінеді. Туы, Әнұра­ны, Елтаңбасы, Конституциясы,  шекарасы  жә­не Президенті бар сувер­ени­тет­­ті республикалар екі ­жүзге жуықтайды. Ал Құ­дай­ға зарын айтып, за­манның бұлайша – Кафка «құбы­жығынша» құ­был­ғанына өкінген, өкіне отыра дәр­менсіздік та­ныт­қан, еркіндікке қол жетізе алмай жат­қан ұлт пен ұлыс алпыстың төңірегінде екені тағы рас. «Кі­ші ұлттарды» (Ленин) тасқабақ империя­лар үрейлі де қаһарлы көрінетін қанатының астына алғанымен, бауырына басып, басынан си­па­ған жоқ-ты. Дінін бұзып, ділін өзгертіп, тілін шұ­барлап, діңі­­не – діңгегіне, негізіне балта шауып, ез­ген үс­тіне езе түсіп, арыстанша атылуының себебі – уы­сынан шығармау. Мысалды алыстан іздемей-ақ қояйық. Іргелес Ресей  Федерациясы… Егер бір ұлыс көтерілсе, артынан бәрі ілесіп, олар тасқын, сел, дүлей күшке ұласу қаупі бар. Сондықтан орыс би­лі­гі федера­тиф­тілігін сақтап, орталық – Мәскеу ма­­ңына шоғыр­лан­ған жиырмадан аса автономияны жоғалтып алу сая­си жеңілістің алғышарты, АҚШ алдындағы әл­сіз­дігін мойындаумен пара-пар. Путинді «фашистке» теңеген Еуропа оның ша­мына тию арқылы үлкен мүддені көздеп отыр. Шешенстан, Гүрзістан, Ирак, Ау­ғанстан, Қырғыз­стан, енді келіп Украина XXI ға­сыр репертуарына еніп үл­герген, шымылдығын қан-төгіспен – «шекс­пирші­леп» ашқан саяси спек­такльдің бірен-сараны ғана деп білеміз. Сол шы­мыл­дықты ашқан қол белгісіздеу, көзге көп түсе бер­мейтін «саяси ма­шина» мәпелеп өсірген анасын, үлкен жолға бас­таған әкесін де аяйтын түрі жоқ. Ай­налып кел­ген­де, бұл мағынасыздау, мұнай мен Жер шарының билігін қолына алу мақса­тын көз­деген, өзін арлы көрсетуге ұмтылатын Үлкен аре­на­ның артистері үшін киелі, қасиетті делінетін  еш­теңе қалмай  бара жат­қанын байқаған­дай болдық. Дәл осы бір ау­малы-төкпелі кезеңде тәуелсіздік туралы айту, оған ұмтылу қисынсыздау көрінеді.  Ал еге­мен­ді ел болғандар шүкіршілік айтып, Аллаға разы­лы­ғын төгудің орнына – сергек­тіктен гөрі ұлтына де­ген сенімнің азаюы, бейбітшілік артынан бей-жайлық келді де бабалар аңсаған, елі үшін еңіреп жүріп намыс туын жықпаған, елін шынайы сүйетіндер ғана алып берген рухани «жеңістің» бағасын өз деңгейінде бере алмай жатқанымыз – әлсіздігімізбен қатар, сормаңдайлығымыз, жігер­сіз­дігіміз. Адам саяси тәуел­сіздіктен рухани тәуел­сіздікке өткенде ғана Жаратушыға тәуелді екенін және ұлтының ұлылығын ұғынғандай болатын шығар. Сана өзгеріп, өзімізді тануға деген талпыныс – қоғамға үлкен қозғау салар еді. Байғыздың зарлы даусын бұлбұлдың сұлу үні басып, ұлт пен ұлт дос болса, жер бетінде соғыс бол­маса, адамзат бірін-бірі қырмаса, нағыз тәуелсіздік осы емес пе?.. Айты­ңыз­шы! «Адамзат комедиясы» цик­лын тудырған Бальзак үшін Париж жай ғана әсем қала емес, «жанын тербеген, шабыт шақырған ару» еді. Франция астанасындағы Саясат  атты сары ит­тің бомбы болып үргені – әдебиет пен мәдениетті үрей­лендіріп, адамзаттың құтын қашырды, жылатты, сорлатты, қинады… Әр ел басшылары орталыққа қа­занама жолдап, түк болмағандай мүләйімси қал­ғанын жұртшылық жасандылық деп қабылдады. Тура сол күні ойналған Марсельеза лаңкестікке, Ібі­лістің ылаңына ергендерге қарсы марш ретінде қабыл­данған болса керек-ті. Бастилияны алған, революция ошағын тұтатқан француз халқы үшін Тәуел­сіздік қандай терең ұғым екенін айтып жату­дың өзі артықтау сияқты. Ал  әлсіздерді қылғытқысы келе­тін гегемониялар кеңірдегіне қылтанақ болып қа­далған саны аз  ұлттарды  жою, оларды тырп ет­кіз­бей ұстап отыру әлем билігіне, әлем тотали­таризміне жетудің төте жолы. Ал бұл «жолды» жүріп өтуге бәрі ниетті. Үлкені де, кішісі де… ортаншысы да… Оның ішінде Біз де бар шығармыз, кім білсін!  Жер ша­ры­ның картинасында саяси реңк басымдық алып, «мәдени соғыс» ушығып барады. Уақыттың да ой­най­тын өз ролі бар. Және сол Уақыт мырзаның уа­ғыз­дайтыны да – ешкімге сенбеңдер, ешкімге көн­беңдер! Мінберде тұрған бүгінгі адамның сөзінен астар іздеп, сенбестікпен қарауды да заман үйретіп үлгерді. Қалай болғанда да, қандықол қылмыскерді, ниеті бұзықтарды ендігі жыл, одан кейінгі жыл, тұтас  Ғасыр  өзі  іздеп табады, анықтайды, қажет деп тап­са жазалайды. Солар… иә солар қаза тапқан­дар­дың қабіріне гүл шоғын қойып жатып, іштей болса да Жаратушыдан, сол бейжазалардың әруағы­нан кешірім сұрауға ары жетті ме екен?.. Естілер-естілмес қана күбірлей кешірім сұрағаны адам алдында, Алла алдындағы әлсіздігін байқатып қоя ма деген ойдан туған секілді. Бірақ олар Құдай емес, жай ғана адам ғой, пенде… Отанын сату, туған анасын өлтіру, елін қа­нау  мәңгүрттің де қолынан келеді емес пе?! Бірақ біз оны «адам емес, адамдықтан жұрдай» деп кінә тақ­сақ та, сол мәңгүртіңіздің күйін кешіп жүр­ген­дігімізді қалай түсінбей отырмыз?.. Нигилист, маргинал үшін бостандық бос сөзге айналғалы қашан. Африка мен Азиядан Еуропаға ағылған босқындарға пана беру арқылы олардың тәуелсіздігін, отан­шыл­дығын шектеп отырғаны бір емес, бірнеше рет жазылып та, айтылып та жүр…

Біз Тәуелсіз Қазақ елінің азаматымыз, біз еге­мен­ді елдің азаматшасымыз, Құдайға шүкір!.. Осыдан жиырма бес жыл бұрын босағамыздан ибамен иіле аттаған Бостандығымыз мерейлі болғай. Туған күнің құтты болсын, қазақтың «арманы»… Тәуелсіз ру­хымыз биік болғай!..