Балалар әдебиеті бақылаусыз қалмасын
Жуырда Алматыдағы Қазақстан Жазушыларының кітапханасында Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасы жанындағы балалар әдебиеті кеңесінің кезекті мәжілісі өтті.
Оған кеңес мүшелерімен бірге Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасы Төрағасының орынбасары Бауыржан Жақып, Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасының хатшысы Ғалым Қалибек қатысты. Мәжіліске модераторлық жасаған – жазушы, филология ғылымдарының докторы Нұрдәулет Ақыш.
Бауыржан Жақып мәжілісті ашардағы кіріспе сөзінде Жазушылар одағы басқармасының жаңа форматта жұмыс істей бастағанын айта келіп, жазушылардың кезекті құрылтайынан бергі атқарылып келген жұмыстарға шолу жасап өтті. Соның ішінде қазақ балалар әдебиетінің жай-күйіне тоқталып, кеңес жұмысына ризашылығын білдіріп, ұсыныстар айтты.
«Қордаланып қалған мәселелер аз емес, – деді ол сөзінде. – Алдағы атқарылатын міндеттер мен жүзеге асырылуы тиісті іс-шаралар шаш етектен. Солардың ішінде балалар әдебиетіне қатысты басқарма пленумын өткізу, ақын-жазушылардың мүшелтойларын атап өту күн тәртібінде алғашқы кезектерде тұр». Сонымен бірге Төраға орынбасары кеңес жұмысын одан әрі жандандырып, ширатуға қатысты ой-пікірлерін түйіндеп жеткізді.
Жиында сөз алған кеңес мүшелері Қанат Қайымов, Байбота Қошым-Ноғай, Шәкен Күмісбаев, Арасанбай Естен, Ділдар Мамырбаева, Сәбит Дүйсенбиев және осы жиын өтіп отырған Жазушылар кітапханасының меңгерушісі Елена Ағайса Бауыржан Жақып сөз еткен мәселелерді одан әрі толықтырып, жекелеген жұмыстарды іске асыру қажеттігін атап өтті.
Мысалы, Қанат Қайымов балалар әдебиетінің үлгілерін «Жұлдыз», «Қазақ әдебиеті» тәрізді шоқтықты басылымдар бетінде жариялап отыру керектігін, сонымен бірге жыл сайын өткізілетін әдеби жыл қорытындысында балалар әдебиетіне арналған баяндаманы алғашқылардың бірі етіп жіберу қажеттігін алға тартса, Ділдар Мамырбаева кеңес жұмысында талқыланған мәселелерді көп қайталай бермей, қаншалықты тиянақты орындалғанына зер салу керектігіне тоқталды.
Арасанбай Естен кітап шығаруға байланысты тиісті министрлік жариялайтын тендерді балалар әдебиетінің кітаптары үшін бөлек жариялау қажеттігін негіздесе, Шәкен Күмісбаев бүлдіршіндерге арналған кітаптардың безендірілуі жақсы болғанымен, олардың өздеріне тән ерекшеліктерін тақырыптық, мазмұндық сипаттарын жетілдіре түсу қажеттігіне тоқталды. Кейбір кітаптардың қолжазбаларын осы балалар әдеби кеңесі арқылы талқылап барып, баспаға ұсынудың тиімділігін атап көрсетті. Балалар әдебиетіне үлес қосып жүрген қаламгерлердің мемлекеттік марапатқа іліге бермейтінін, назардан тыс қалып қоятынын, осының өзі балалар әдебиетіне жеткілікті көңіл бөлмеудің нышаны екенін нақты мысалдармен дәлелдеп жеткізген – Байбота Қошым-Ноғай өз пікірін жан-жақты дәйектермен келтірді.
Қазақстан Жазушылары кітапханасының меңгерушісі Елена Ағайса өздері ұйымдастырған балалар әдебиеті кітаптарының көрмесімен таныстырып, әдебиетті насихаттау жұмыстарының кемшін екендігін, сондықтан да жандандыру қажетттілігін атап өтті.
Кеңес мүшелері қазіргі балалар әдебиетіне қатысты әңгімені өрбіте келіп, бүгінгі отырыстың қорытындысы бойынша мынандай мәселелерді енгізуді жөн деп тапты:
Балалар әдебиеті кеңесінің жаңа құрамы сайланып, оның төрағалығына Нұрдәулет Ақыш ұсынылды. Кеңестің биылғы жылғы жұмыс жоспары бекітіліп, кеңес мәжілісін екі айда бір рет өткізу жөнінде ұйғарым жасалды. Оған қатарынан үш рет қатыспаған мүшені кеңес құрамынан шығару жөніндегі шешімге келді.
Биылғы жылғы балалар әдебиеті өкілдерінің мерейтойларын тиісті деңгейде атап өтіп, жекелеген көрнекті тұлғалар жөнінде баспасөз беттеріне мақалалар жазу керектігі тиянақталды. Мысалы, қазақ балалар әдебиетінің көрнекті өкілі Сапарғали Бегалиннің туғанына 125 жыл толуына орай мақала жазу Нұрдәулет Ақышқа тапсырылды.
Балалар әдебиетіне қатысты пленум өткізуге байланысты Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасына ұсыныс енгізу жөнінде шешім қабылданып, ол пленумда бастауыш сынып оқулықтарына байланысты мәселе де қаралу керектігі айтылды.
Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасы жанындағы одаққа мүшелікке қабылдау комиссиясының құрамына балалар әдебиеті кеңесі атынан Сәбит Дүйсенбиев сайланды.
Жылдың әдеби қорытынды жиналысына балалар әдебиеті бойынша Ділдар Мамырбаева баяндамашы болып бекітілді.
Әртүрлі деңгейде өткізіліп жататын әдеби бәйгелер мен мемлекеттік марапаттауларға балалар қаламгерлерін де қатыстыру туралы ұсыныс енгізіліп, биылғы жылғы Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығына ұсыныс ретінде осы кеңестің атынан Байбота Қошым-Ноғайдың «Достық жоралғы» деген кітабы басқарма секретариатының қарауына жіберілетін болды.
Алматы қаласының әкімдігімен бірге өткізілетін «Алматы – өркениет ордасы» атты әдеби-жанрлық байқауға балалар әдебиетінің де өкілдерін қатыстырып және оның комиссиясына осы кеңестен мүше енгізілді.
Кеңестің қоғаммен, соның ішінде білім ордалары және кітапханалармен байланыс жұмыстарын жүргізу Ділдар Мамырбаеваға жүктелді.
Балалар әдебиетіне қатысты пленум дайындауға кеңес атынан жауапты адам ретінде Нұрдәулет Ақыш бекітілді.
Сонымен бірге балалар әдебиетіне келген жас қаламгерлермен және облыстарда, алыс аудандарда тұратын балалар әдебиетін жазуға үлес қосып жүрген қаламгерлермен де жұмыс істеу керектігі айтылды.
Балалар әдебиеті кеңесінің бұл жолғы отырысын Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасының хатшысы Ғалым Қалибек қорытындылады.
Елена АҒАЙСА