Әдебиет айдыны
19.08.2015
2253
0

1«Әркім жәннатты өзінше елестетеді. бала күнімде ол менің көз алдыма кітапхана болып елестейтін», – дейді Борхес. Кітап оқу, «бұрын-соңғы әлем әдебиетін таусып оқыған кітапжегіш» атану үшін де оқуға деген махаббат сол бір кітапхананы жәннаттай көретін бала күннен қалыптасуы керек сияқты. Оған әсер ететін себептердің де маңызды екенін айтпасқа болмайды. Пушкиннің әкесінің бай кітапханасы болашақ ұлы ақынның француз, ағылшын, неміс әдебиетін он жасқа жетер-жетпес кезінде-ақ сіңіруге мүмкіндік берді. Прагада тұрып жатқан ақсақал жазушымыз Мұхтар Мағауиннің Абай өлеңдерін бала кезден-ақ жаттап өскенін ерекше айтатыны сондықтан шығар. Бәлкім, жазушының әдебиетке, сөзге деген құштарлығы мен құрметі Абай арқылы келген болар. Абай өлеңдері, Абай кітабы арқылы.

Шілде күнтізбе бойынша жылдың ор­тасы болғаныменен, басылымдар үшін бір жыл аяқталар мезгілдей әсер сыйлайды. Оқырмандардың газет бетіне көп қа­­райламайтын кезі басылым қызмет­кер­­лерінің де демалыс жариялауына орай тудыратындай. Екі көңіл-күй қа­быс­қан уақытта газетіміздің санын әлем әде­биетіне арнадық. Ғылым мен әдеби әдіс-тәсіл бәсекеге түсіп жатқан уақытта әдебиет тамырын тура басу да қиын. Бү­гінгі әлем әдебиетіндегі ағымдардың ішкі бә­секесі қандай, ағым мен тәсіл жазу­шы­ның еркіндігіне бұғау болмай ма? «Жел­қа­зық» айдары осы бір сауалдарға жауап із­дейді.
Әлем әдебиетінің қазіргі көшіне ілесе ал­май отырғанымыз қанша айтылып жүр­ген, жауыр болған тақырып болса да, осы сұрақпен бетпе-бет келгенде тағы бір рет еріксіз сөз қылуыңа тура келеді. Әлем әдебиетінің жаңалықтарынан мақұрым отыр­ғанымыз бір бөлек, әдеби мәтін­дер­дің аударылмай жатқаны да қолыңды бай­лайды, ойыңды тұсайды. Қазақстанды әлемге таныту деген үлкен бір құштарлық бе­лең алып тұрған кезең әдебиетке неге сон­ша тосырқай қарайтынын түсіне алмай далмыз. Қазақстанды әлемге әде­биет арқылы да танытуды қолға алса, ақын-жазушыларға әжептәуір жұмыс та­былып қалар еді. Абай клубы шығарып отыр­ған француз ақындарының өлеңдер топтамасын аударып отырған Әбубәкір Қай­ранның еңбегі соған айқын дәлел бол­са керек. Бірілі-екілі кітаптар емес, жыл сайын жаңа жазушылардың есімімен та­нысып отырсақ, газетіміздің «Әдебиет ай­дыны» қосымшасы да түрлене түсер еді.
Жылына үш-төрт рет шетелге шығып ке­летін жазушылардың тізімі де тұрақты. Бірақ олар өздерімен жаңа ақын, жаңа жазу­шы әкелмейді. Жаңа автор тап­пауы­ның себебі не? Оның да жауабы қиын.
Варгас Льосаның «Романмен қош­тас­қан әлем» новелласында оқырман жайы сөз болады. Бұл да бүкіл әлемде бастал­ған үлкен құбылыс. Болашақ оқырмандар бү­гін қалыптасады. Олардың көз алдына кі­тап­хана не боп елестейді, бәрі соған бай­ланысты.

ПІКІР ҚОСУ

Ваш адрес email не будет опубликован.

Пікір