Зорлық дегенде ойға не келеді? Көпшілік оны денеге түскен із, сипалы қол деп түсінеді. Бірақ бір сөзбен айтқанда жарақаттау, бір қараша қабақпен ренжіту деген де бар. Бұл – үнсіз зорлық. Ол денеге емес, тікелей жан дүниеге әсер етеді.

Кейбір адамдар үшін ең ауыр нәрсе – үйдегі үнсіздік. Сіз барсыз, бірақ сізді көрмейді. Сіз сөйлесіз, бірақ жауап жоқ. Бұл – психологиялық зорлық. Ол сыншыл сөздерден, үзілген байланыстардан, үнемі кінәлаудан тұрады. Мәселе, мұндай жағдайда құрбан өзін-өзі «сезгіш» деп санай бастайды.

Бұл зорлықтың бірнеше көрінісі бар:
1. Елемеу: Сізбен байланысуды тоқтату, сізді ауадай көрмеу. Мысалы, жұмбақ себептермен бірнеше күн бойы сөйлемеген серіктес. Бұл адамды теңсіздік сезімімен қалдырады.
2. Газлайтинг: Сіздің шындық сезіміңізбен ойнау. “Мен олай айтпадым”, «Сен өтірік айтып отырсың» деген сөздер адамның өз ақылына сенімсіздік туғызады.
3. Эмоционалды шантаж: «Егер мені сүйсең, онда…» немесе «Сенің міндетің…» сияқты сөздер. Сізді міндет сезімі арқылы басқару.
4. Үнемі сын: Сіздің әрбір іс-әрекетіңіз, тіпті күлкіңіз де сынға ұшырайды. Бұл адамның өзін-өзі «жетілмеген» деп сезінуіне әкеледі.
5. Шекараларды бұзу: Сіздің жеке кеңістігіңізге, уақытыңызға қатысты сұрақсыз кіру. Сіздің «жоқ» деуіңізді елемеу.

Мұндай жағдайда не істеу керек?
· Танып біліңіз: Сізге жасалып жатқан нәрсе қате емес, зорлық. Сіздің сезімдеріңіз дұрыс.
· Шекара қойыңыз: Ашық тілмен өз сезімдеріңізді білдіріңіз. «Сен мені тыңдамай қойған кезде, мен өзімді жаман сезінемін. Мәселені талқылайық, өйткені үнсіздік маған ауыр тиеді» деп айтуға болады.
· Сөйлесіңіз: Жақын адамдарыңызбен бөлісіңіз. Тыңдайтын, түсінетін біреу болуы маңызды.
· Көмек сұраңыз: Психолог көмектесе алады. Ол зорлық салдарымен жұмыс істеуге, өз құныңызды қалпына келтіруге көмектеседі.

Үнсіз зорлық – әлсіздік белгісі емес. Оны ішіңізде сақтау қажет емес. Өзіңізді қорғау – сіздің құқығыңыз, өйткені сіздің жан денсаулығыңыз құнды.
Өз құныңды біл.