БІЛІМ, ТӘЛІМ, ТАЛАБЫ – ӨНЕР
Перзентін оқыту, мықты маман иесі атандыру әрбір қазақ ата-анасының басты парызы. «Қазақ әдебиеті» газетіне сұхбат берген белгілі ғалым Рахман Алшанов өз пікірінде: «Ата-аналар балаларының оқуына ақша аямайды» деп айтқан болатын. Өткен дәуірдің кескін-келбетін суреттеген кез келген көркем шығарманы парақтасаңыз – үлкен қалаға оқуға аттанған балаға жалғыз ата-ана ғана емес, күллі ауыл тілектес болатын еді ғой. Бүгінде сол тілектестік мемлекет деңгейінде де сақталып отырғанының куәсіміз. Олай дейтініміз, баланың білім алуы үшін мемлекеттік тегін оқыту жүйесінен бөлек, ақылы оқу орындарына арналған бірқатар оңтайлы мемлекеттік бағдарламалардың шығып жатқаны дер едік.
Оларға Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесін жатқызуға әбден болады.
Бүгінгінің күнінде де баланы оқыту, оған лайықты білім беру, оны мықты маман қатарына қосу – кез келген ата-ана парызы. Себебі, лайықты білім алу – әрбір жастың кейінгі болашағына ең қажетті бағдаршам. Зымырандық жылдамдықпен дамып отырған заманауи қоғамның басты талабы – білім мен білік. Алайда, осы тұста бір гәп бар. Оқу орындары бұрынғыдай жаппай тегін емес. Әрине, мектептегі білімі мен бағы шапқан кез келген талапкер мемлекеттік қаржы есебінен тегін білім алып, арнайы шәкіртақымен оқуына мүмкіндігі бар. Сонда да, бағы кем болып, не белгілі бір себептермен жоғары нәтиже көрсете алмаған, алайда нақты бір мамандықты игеріп шықсам-ау деген асқақ арманы бар баланың да ЖОО-ларда, колледждерде оқығысы, білім алғысы келмей ме? ҚР Білім және ғылым министрлігіне қарайтын Қаржы орталығы осы орайда Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі арқылы әрбір жастың оқимын деген арманының орындалуына септігін тигізе алады.
«Біздің жастарымыз оқуға, жаңа ғылым-білімді игеруге, жаңа машықтар алуға, білім мен технологияны күнделікті өмірде шебер де тиімді пайдалануға тиіс. Біз бұл үшін барлық мүмкіндіктерді жасап, ең қолайлы жағдайлармен қамтамасыз етуіміз керек», – дейді Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан – 2050» стратегиясында. Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі» туралы заңға қол қойған 2013 жылдан бастап Қазақстанда Мемлекеттік білім жинақтау жүйесі қызмет ете бастағанын біреу білсе, енді біреу біле бермес.
Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі дегеніміз не? Бұл дегеніңіз – Қазақстанның әрбір азаматы өзінің не баласының атына ұзақмерзімді салым жасай алады деген сөз.Бұл салымның, яғни білім депозитінің бұлжымас мақсаты біреу: жинақталған қаржы тек қана білім алуға жұмсалуы тиіс, ол білімді болашақ студент мейлі Қазақстанда ала ма, жоқ әлде шетелдерде оқи ма – бәрібір. Салымшы өзінің не баласының атына қатысушы-банктен білім салымын ашады да, ақша жинау мерзімін, қанша ақша жинау керегін және салымның уақытын өзі белгілейді.Салымды екінші деңгейдегі банктерден, мәселен: Халық Банк, Нұрбанк, ЦеснаБанктен ашуға болады. Салымды ашу үшіната-ананың жеке куәлігі немесе төлқұжаты және баланың туу туралы куәлігі керек. Алғашқы салым 7-15 мың теңге көлемінде болмақ.
Білім депозитінің өзге депозиттерден айырмашылығы сол – банктен бөлінетін 14 пайыз үстемақыдан бөлек, мемлекет тарапынан 5-7 пайызға дейін мемлекеттік сыйақы да қосылады. Осылайша, депозиттің үстемақысы жалпы алғанда 19 пайыздан 21 пайызға дейін өсіп отырады. Мемлекеттік сыйақы жыл сайын жинаған ақшаның 5 пайызы мөлшерінде бөлінеді.Мемлекет тарапынан 7 пайыздық көтеріңкі сыйақы жетім балаларға, мүгедектерге, төрт және одан да көп балалары бар көп балалы отбасының балаларына, жағдайы нашар отбасыдан шыққан балаларға беріледі. Егер салымшы жинаған қаржысын басқа мақсатта пайдаланғысы келсе, мемлекет тарапынан бөлінген сыйақы берілмейді.
Бүгінгі таңда 15,5 мыңнан аса білім салымы бар.
Ел Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: Өсім, Реформалар, Даму» атты жолдауындағы: «Ерінбей еңбек еткен, талмай ғылым іздеген, жалықпай техника меңгерген адам озады. Тұрмысы жақсы, абыройы асқақ болады. Біз жүзеге асырып жатқан түбегейлі реформалар мен атқарып жатқан қыруар істердің бәрі сендер үшін, болашақ үшін жасалуда», – деген сөзінің бір дәлелі ретінде ҚР Білім және ғылым министрлігіне қарасты Қаржы орталығының бұл жобасының басты мақсаты да сол – жастардың қандай жағдайда да білімді, білікті азамат болып жетілуіне септігін тигізу. Бүгінгі таңда білім алу үшін мемлекет тарапынан беріліп отырған жеңілдіктердің бірі ретінде Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі аясында ЖОО-да студент атанып, әрі қарай кәсіби маман атанар жастың болашағы – әрбір ата-ананың бала болашағына арналған осындай бағдарламаның жұмысын жақсы білуінде де болып отыр…