Мүмкіндігі шектеулі жандарды қолдау, тек мемлекет пен үкімет­тік емес ұйымдардың міндеті ғана емес, әрбір азамат олар үшін ыңғайлы орта қалыптастыруға өз үлесін қоса алады. Бұл – тең мүмкіндіктері бар, әділет­ті және мейірімді қоғам құру жолындағы маңызды міндет.

Қазақ­стан Республикасының Президенті Қ-Ж. Тоқаев мүмкіндігі шектеулі жандардың құқықтарын қорғау және өмір сапасын жақсарту мәселесіне ерекше көңіл бөледі. Президент бірнеше рет Үкімет пен жергілікті атқарушы органдарға инклюзивті қоғам қалыптастыру бойын­ша нақты тапсырмалар берген.
Өскемен қаласында мүмкіндігі шектеулі азамат­тар үшін жұмыс орындарын ұсынатын бірнеше мекеме мен ұйым бар. Олардың ішінде әлеумет­тік кәсіпорындар, мемлекет­тік мекемелер және үкімет­тік емес ұйымдар (ҮЕҰ) ерекше орын алады.
Қаламыздағы жұмыспен қамту орталығы мүмкіндігі шектеулі жандарды әлеумет­тік қорғау және олардың еңбек нарығына интеграциялануын қамтамасыз ету бағытында бірнеше қызмет түрлерін ұсынып келеді.
Оның ішінде: жұмысқа орналасуға жәрдемдесу, кәсіптік бағдарлау және қайта даярлау, әлеумет­тік жұмыс орындарын ұсыну, кәсіпкерлікті дамытуға қолдау көрсету, қоғамдық жұмыстарға тарту, ақпарат­тық-консультациялық қолдау бағыт­тарында жұмыс істеп жұмыс берушілермен, үкімет­тік емес ұйымдармен және де басқа да әлеумет­тік серіктестермен тығыз байланыста жұмыс істеп келеді.
Көптеген мүмкіндігі шектеулі адамдар қабілет­ті және жұмыс істеуге дайын. Осыған орай, қаламыздағы қазіргі уақыт­та халыққа қызмет көрсету орталығының төрт бөлімшесінде және бір мамандандырылған ХҚКО жұмыс бөлімшесінің әрқайсысында 4–10 мүмкіндігі шектеулі жандар қызмет етеді.
Ерекше қажет­тіліктері бар азамат­тарға қолдау көрсететін бірнеше ұйым жұмыс істейді.
«Шығыс Қазақ­стан облысының мүгедектер қоғамы» қоғамдық бірлестігі бар. Қоғамның жұмысы да инклюзивті жұмыс орындарын ұсынады, қолөнер, тігін және басқа да шағын өндірістік жұмыстармен айналысады, әлеумет­тік жобаларды іске асырады.
«Үміт» мүгедектер қоғамдық қоры. Бұл мекеменің негізгі жұмыс істеу бағыты әлеумет­тік бейімдеу, психологиялық көмек, түрлі тренингтер ұйымдастырады.
«Зағиптар қоғамы». Көру қабілеті нашар азамат­тарға жұмыс береді, құқықтық және әлеумет­тік көмек көрсетеді.
«УК Тірек» ЖШС (әлеумет­тік кәсіпорын) көбінесе тігін, құрастыру, буып-түю және басқа қол жетімді өндірістік жұмыстарды атқарады.
Сонымен бірге мүмкіндігі шектеулі балалар мен ересектерге көмек көрсететін арнаулы әлеумет­тік қызмет көрсету орталықтары жұмыс істеп тұр. Квотамен жұмыс беретін өндірістік мекемелер де бар. Ірі кәсіпорындар мен зауыт­тар мүгедектігі бар адамдарға квота бойынша жұмыс орындарын береді. Қазіргі таңда қала бойынша барлық мекемелердің әрқайсысында жоғарыда айтылған, талаптарға сәйкес мүмкіндігі шектеулі адамдар қызмет істеуде.
Мемлекет­тік қолдау және жәрдем­ақылар беру мақсатында мүгедектігіне байланысты жәрдемақылар белгіленіп зейнетақылар таға­йындалады. Жеке көмекшілер және ым-шара тілінің аудармашыларының қызмет­тері жан-жақты қамтылған. Әлеумет­тік көлік және жол жүру жеңілдіктері, оңалту бағдарламалары да қарастырылған. Қаламызда арнайы мүмкіндігі шектеулі жандар үшін оңалту орталығы жұмыс істейді. ШҚО оңалту орталығында физиотерапия, логопед және психолог қызмет­тері көрсетіледі. Бұл оңалту орталығында жыл басынан бері арнайы дәрігерлік жолдамамен қала бойынша мыңнан аса адам өзінің денсаулығын қалпына келтіру үшін ем-шараларын қабылдады. Сонымен қатар қосымша бірнеше жекеменшік оңалту орталықтары жұмыс істеп тұр.
Өскемен қаласында мүмкіндігі шектеулі азамат­тарды қолдау – әлеумет­тік саясат­тың маңызды бағыт­тарының бірі. Қала әкімдігі, мемлекет­тік мекемелер, үкімет­тік емес ұйымдар (ҮЕҰ) бұл санат­тағы адамдардың өмір сүру сапасын жақсарту, олардың қоғамға бейімделуі мен толыққанды қатысуын қамтамасыз ету үшін бірқатар шаралар атқарды, әлі де жыл соңына де­йін жоспар бойынша атқара бермек.

Тоқтар Мағзұмов,
Өскемен қаласы