Театр – Қазақстан мәдениетінің маңызды салаларының бірі. Ол халықтың рухани дамуына ықпал етіп, ұлттық дәстүрлер мен тарихты сахнада бейнелейді. Қазақстандағы театр өнері ХХ ғасырдың басында қалыптасып, бүгінде кәсіби деңгейге жетті.

Қазақ театр өнерінің қалыптасуы

Қазақстандағы театр өнерінің бастауында халықтық ойын-сауықтар, салт-дәстүрлерге негізделген қойылымдар тұрды. Ауыз әдебиеті, жыраулар поэзиясы мен айтыс театрлық элементтерді қамтыды.

Алғашқы кәсіби театр 1926 жылы ашылған Қазақ мемлекеттік драма театры болды (қазіргі Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры). Оның алғашқы қойылымы – “Еңлік-Кебек” пьесасы (М. Әуезов). Бұл театр қазақ сахна өнерінің негізін қалады.

Театр өнерінің дамуы

1930-1960 жылдары Қазақстанда бірнеше театрлар құрылды:

 • 1937 ж. – Қазақ музыкалық драма театры (қазіргі Абай атындағы Қазақ мемлекеттік опера және балет театры).

 • 1937 ж. – Қазақ жастар театры (қазіргі Ғ. Мүсірепов атындағы театр).

 • 1964 ж. – Қазақ академиялық драма театры жаңа деңгейге көтерілді.

Бұл кезеңде Шекспир, Гоголь, Әуезов, Шаханов, Майлин, Шахимарданның пьесалары қойылып, режиссура мен актерлік шеберлік дамыды.

Қазіргі Қазақстан театрлары

Бүгінде Қазақстанда 60-тан астам кәсіби театр жұмыс істейді. Олардың ішінде:

 • Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры (Алматы)

 • Астана Опера (Астана)

 • Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық балалар мен жасөспірімдер театры

 • Қ. Қуанышбаев атындағы Мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық драма театры

 • Номад театр – заманауи бағыттағы театр

Қазіргі уақытта театрлар классикалық шығармалармен қатар, заманауи драматургия, эксперименттік және иммерсивті спектакльдер қояды.

Қорытынды

Қазақстандағы театр өнері ұлттық мәдениетті сақтап, дамытуда маңызды рөл атқарады. Жаңа технологиялар мен қойылым әдістері театрдың болашағын айқындайды. Бүгінде театр өнері халықтың рухани азығы болып, жаңа шығармашылық биіктерге жетуде.

Үмітай ТЛЕУБЕРГЕН,

Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің жургалистика факультетінің 1-курс студенті