Ел іші елеңдеп күтіп отыр

Биыл наурыз айында Атырауда өткен Ұлт­тық құрылтайда елтаңбамыздың келбетін өзгерту туралы сөз болды, өйткені оны қабылдау қиын. Содан бері қазақстандықтар жаңа рәміздің қалай әзірленетіні туралы ойлануда.
«Мемлекет­тік рәміздерді насихат­тау жөніндегі ұлт­тық орталығы» қоғамдық бірлестігінен Мәдениет және ақпарат министрлігіне елдің жаңа елтаңбасын қалай және кім таңдайтыны туралы сауалдар жолданды. Мәдениет және ақпарат минис­трлігінің мұрағат, құжат­тама және кітап комитеті бұл мәселе бойынша қоғамдық талқылау өткізілетінін хабарлады.
Сондай-ақ, Комитет болашақ жаңа елтаңбаға дауыс беруге болатынын да айт­ты.
«Мемлекет­тік елтаңбаны өзгерту мәселесі азамат­тардың дауыс беру арқылы қабылданады және ол саяси шешім болып табылады», – делінген аталған ведомствоның жауабында.
Талқылаудан ке­йін жұмыс тобы құрылып, жаңа елтаңба жасау бойынша жобаны әзірлеуге ашық конкурс жарияланады.
Қазақстанның жаңа елтаңбасын әзірлеу жөніндегі жұмыс тобына кімдер кіреді?
Комитет­тің хабарлауынша, жұмыс тобына тарихшылар, археологтар, этнографтар, суретшілер, сәулетшілер, депутат­тар мен зиялы қауым өкілдері тартылады. Ел тарихын зерт­тейтін және оның дамуына үлес қосатын халықаралық сарапшылар қажет болған жағдайда ғана қатыстырылатын болады.
Қазақстанның жаңа елтаңбасы қандай болады?
Комитет сонымен қатар Қазақстан Республикасының мемлекет­тік рәмізінде нені бейнелеуге болатынын және болмайтынын айтып өт­ті.
Осылайша, мемлекет­тік елтаңбаны әзірлеу кезінде «мемлекет­тік мүдделер, ұлт­тық құндылықтар мен дәстүрлер, халықтардың бірлігі, мәдени, тарихи, географиялық, саяси, әлеумет­тік-экономикалық ерекшеліктер ескерілетін болады, сондай-ақ оның тарихы мен қазіргі дамуына қатысты халықтардың айрықша қасиет­тері болып табылатын элемент­тер мен табиғи ерекшеліктер ескерілуі тиіс».
Жаңа елтаңбаны жасау кезінде қолдануға болмайтын белгілер – ғимарат­тардың, ескерткіштердің, өндірістік құрылыстардың, діни, рулық, тайпалық, мифтік және қоғамда алауыздық тудыруы мүмкін нышандардың бейнелері.
Комитет сонымен қатар Президент Қ.Тоқаев қоғамда болып жатқан үлкен резонанстық оқиғаларға назар аударатынын және оны жеке бақылауға алу үшін Twitter-дегі парақшасында пікір білдіретінін еске салды.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың елтаңбаны өзгерту идеясын «Amanat» партиясының депутат­тары қолдады.
Алайда, ҚР Қаржы министрі М.Тақиев Қазақстандағы ауқымды су тасқынына байланысты елтаңбаны ауыстыру туралы шешім қабылдауды ке­йінге қалдыруды ұсынды. Оның айтуынша, қазір шұғыл шешуді қажет ететін өзекті мәселелер бар. Ол сондай-ақ, министрлік елтаңбаны өзгерту және жасау үшін қажет шығындарды есептеуге әлі кіріспегенін ескерт­ті.
Сондай-ақ, Ұлт­тық банк басшысы Т.Сүлейменов егер елтаңбаны ауыстыру туралы шешім қабылданса, рәмізіміз таңбаланған жаңа банкнот­тар мен монеталар басқа дизайнға ие болатынын және бұл үшін қосымша шығындар қажет болмайтынын айт­ты. Ал қазіргі қолданыстағы банкнот­тар мен монеталар толық тозғанға де­йін айналымда болады. Яғни, биылғы шығарылған жаңа банкнот­тар мен монеталар ауыстырылмайды.

Руслан ХАМЗА,
Мемлекет­тік рәміздерді насихат­тау
жөніндегі ұлт­тық орталықтың
атқарушы директоры
Атырау қаласы