Әлеумет­тік саясат­тың басым бағыт­тарының бірі – мүмкіндігі шектеулі адамдарды қолдау, қорғау, олардың тұрмыс-тіршілігін, қоғамдағы жағдайын жақсарту. Елімізде мүгедектігі бар адамдарды әлеумет­тік қорғау Ата заңымызбен, Әлеумет­тік кодекс баптарымен және басқа да нормативтік-құқықтық актілермен рет­теледі.

2015 жылы республика Біріккен ұлт­тар ұйымының мүгедектердің құқықтары туралы конвенциясына қосыла отырып, мүгедектігі бар адамдарды қоғамға толыққанды интеграциялауға бағыт­талған шаралар кешенін халықаралық жоғары талаптар деңге­йінде іске асыруға міндет­теме алды. Осы міндет­темелер аясында мүгедектігі бар адамдардың құқықтарын қамтамасыз ету және тұрмыс сапасын жақсарту жөнінде 2025 жылға де­йінгі кезеңге арналған ұлт­тық жоспар бекітіліп, жүзеге асырылуда. Бүгінде мүмкіндігі шектеулі азамат­тардың оқып, арнаулы білім алуына, еңбек етіп, қоғамдық өмірге араласуына барша мүмкіндік қарастырылған. Емдеу, оңалту, педагогикалық, психологиялық және әлеумет­тік шаралар кешені кедергісіз орта мен қызмет­тердің қолжетімдігін қамтамасыз етіп, қоғамдық сананы жаңғырту бағытында үлкен өзгерістерге жол ашты. Мүмкіндігі шектеулі жандарға мүсіркей қарау, ол – қоғамның кембағалдығы. Мүгедектің құқын он екі мүшесі сау өз құқыңмен тең қою, яғни бірінші кезекте жан-жақты қамқорлық жасау – өскен сананың көрінісі. Жан-жақты қамқорлық дегенде мүгедектер өміріне жеңілдік, жылылық, жайлылық әкелетін тұрмыс-тіршілік қажет­тіліктерімен қатар, олардың рухани дамуына, сол тұрғыдағы талап-тілегіне жауап беретін іс-шаралардың маңызы қаншалық екенін айтып жату артық. Жақында қарағандылықтар осындай бір жақсы істің куәсі болды. Қарағанды облыстық бейнелеу өнері мұражайында зағип суретшілердің шығармашылық көрмесі өт­ті. Тактильді картиналар, мүсіндер мен өнер нысандары қойылған осынау көрменің ерекшелігі – мұндағы барлық экспонат­тарды қолмен ұстауыңыз қажет.
Зерт­теуші-суретші, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі Евгения Казакова өз сөзінде «Ғарыш дыбыстары: жанасу арқылы аян» ат­ты осы алғашқы көрме The British Council халықаралық ұйымының қолдауымен ұйымдастырылғанын атап өт­ті.
– Қала жұртшылығы мен қонақтарының назарына ұсынылған бұл көрме – баршаға қолжетімді өнерді қалай дамытуға болатыны жайлы ой-толғам мен ізденістің нәтижесі. Өткен жылы мен зағип адамдардың шығармашылығын басқаларға қалай жеткізуге болатыны туралы ойландым. Күн шуағынан ке­йін көзімді жұмған кезде, қараңғыда мен күн қояндарын көремін. Зағиптар әлемді өзгеше сезінеді. Осы тұрғыдағы ізденістерден туған бұл көрме келушілердің сана-сезіміне әсер етіп, арман-тілектерді ортаға салуға, ой-пікір бөлісуге көмектеседі, – дейді Евгения Казакова.
Командалар негізінде жұмыс істеген «Ғарыш дыбыстары: жанасу арқылы аян» жобасына он екі зағип суретші қатысып, өз жұмыстарын ұсынған. Жобаға қатысушылардың бірі, №1 көру қабілеті бұзылған балаларға арналған арнайы мектеп-интернат­тың тәрбиешісі Екатерина Әбішева жобаға ұсынған өзінің шығармалары арқылы адамдарға өмірдің әдемі екенін, әр сәт­тен ләззат ала білудің керемет­ін жеткізгісі келгенін айтады.
– Бұл – өте қызықты жоба. Ол біздің ішкі жан дүниемізді ашуға, мына әлемге деген көзқарасымызды, ой-сезімдерімізді, тілек-ниет­терімізді адамдарға жеткізуге мүмкіндік берді. Біздің бейнелегеніміз – ең алдымен эмоциялар мен сезімдер, толық абстракция. Өз сурет­терімде мен ашық түстерді көбірек пайдаланамын. Жылы да жарқын бояулармен дүниенің әсемдігін бейнеледім. Айналамдағы адамдарға біз өмір сүріп жатқан әлемнің қаншалық сұлу екенін жеткізгім келді. Алты жасқа де­йін мен біршама көретін едім. Сол кезде анам гуашь, май, аква­рель сатып әперген болатын, содан негізгі ермегім сурет салу болды. Ке­йін мен тек брайльмен сурет салдым, бұл жоба мені балалық шағыма қайтарды, – деп бөлісті өз ойымен Екатерина Әбішева.
«Ғарыш дыбыстары: жанасу арқылы аян» жобасын қолдаушылардың бірі – «The British Council» халықаралық ұйы­мының Қазақстандағы директоры Роберт Тейлор көрменің ашылуына арнайы келіп қатысты. Ол өз сөзінде өнерде шекара жоғын, түр-түсі, нәсіліне қарамай адамзат баласын біріктіретін өнер құдіретін айтып, қандай да бір ерекшеліктеріне қарамастан, адамдардың қоғамдық процестерге толыққанды кірігуіне мүмкіндік беретін инклюзияның маңызына тоқталып өт­ті.
– Бұл менің мұндай тактильді көрмеге бірінші рет келуім. Мұнда қойылған жұмыстардан керемет ләззат алдым. Көрмеге келгеніме өте қуаныштымын, – деп ол ризашылығын білдірді.
Жалпы, облыстық бейнелеу өнері мұражайына келушілер қатары қашан да қалың. Ал бұл жолғы жанасу арқылы сурет­тен сыр тартар көрме көрерменінің қарасы тіпті де сиреген жоқ.

Рымтай САҒЫНБЕКОВА