Екінші шумақ қайдан келді?
Абайтанушы Асан Омаров мырзаға бір сауал
Құрметті, Асеке!
АБАЙДЫҢ баршамызға қымбат «Көзімнің қарасы» өлең-әнін тыңдаған сайын ойыма оралатын бір сұрақ: мұндағы орынсыз тұрған екінші шумақ қайдан келді?
Өлеңнің концерттерде әнімен айтылатын алғашқы төрт шумағын қайталап оқылық:
«Көзімнің қарасы,
Көңілімнің санасы,
Бітпейді ішімде
Ғашықтың жарасы.
Қазақтың данасы,
Жасы үлкен ағасы.
Бар демес сендей бір
Адамның баласы.
Жылайын, жырлайын,
Ағызып көз майын.
Айтуға келгенде
Қалқама сөз дайын.
Жүректен қозғайын,
Әдептен озбайын.
Өзі де білмей ме,
Көп сөйлеп созбайын».
Өлең – жігіттің ғашықтық жыры ғой. Қызбен жауаптасуы (айтысы) дейтіндей нышан жоқ. Жадымызда әсем әуенімен жатталып қалған мына төртеуінде ғана емес, түгелдей 22 шумақта. Яғни: Қазақтың данасы, деп басталған екінші шумақ өлеңнің жалпы мән-мазмұнымен үндес емес. Қызға «ғашықтың жарасын» мәлім еткен нәзік, сыршыл жігіттің өзін-өзі ерекше екпінмен қолпаштауы – ойға әсте қонбайды. Меніңше, бұл шумақ Абайдың басқа өлеңінікі, ақынның ел аузындағы өлеңдерін жинауда әу баста кеткен қателік.
Асеке, үлкен-кіші көбіміздің көкейіміздегі осынау сауалға Сіздің жауабыңызды күтемін.
Сәлеммен
Ғаббас ҚАБЫШҰЛЫ,
жазушы