Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен жүзеге асып жатқан «Ұлт жоспары – бес институционалдық реформаны жүзеге асыру жөніндегі 100 нақты қадам» бағдарламасы – ел дамуының ертеңгі бағдары. Осыған сәйкес, Біз 61-қадам, яғни «ЕТ ӨНДІРІСІ МЕН ӨҢДЕУДІ ДАМЫТУ ҮШІН СТРАТЕГИЯЛЫҚ ИНВЕСТОРЛАРДЫ ТАРТУ. Негізгі міндет шикізат базасын дамыту және өңделген өнімдерді экспорттау» турасындағы мақаланы назарларыңызға ұсынып отырмыз.
Таяуда Қамбаш көлінің жағасындағы Арал өңірі балықшыларының дәстүрлі IV-ші слеті өткені белгілі. Бұған облыстың барлық аймағынан атакәсіпті тіршілігінің өзегіне айналдырған балықшылар қатысты. Ауқымды шарада шаруалар өзара тәжірибе алмасып, арнайы ұйымдастырылған көрмеде өздерінің талай жылғы еңбектерін таныстыруға мүмкіндік алды.
Қазіргі кезде Арал теңізінен жылына 8 мың тонна балық ауланып, балық өнімдерін өңдейтін 8-ге тарта зауыт іске қосылған екен. Өңделген балықтар Ресей, Гүржістан, Әзірбайжан, Дания, Польша және Қытай елдеріне экспортталады. Бұл шараға Қызылорда облысының әкімі Қырымбек Көшербаев, ҚР Парламент Мәжілісі депутаттары, Ауыл шарушылығы министрлігінің, Халықаралық «Аралды құтқару» қорының өкілдері, сала ардагерлері, Ақтөбе, Жамбыл, Түркістан, Маңғыстау облыстары мен Ресей федерациясынан делегация келді. Еске сала кететін жайт, Ульяновск облысының Дмитровград қаласында Арал балығын өңдейтін зауыт салынған-ды. Соңғы 5 жылда аймақтағы балық аулау көрсеткіші 2 есеге артқан екен. 2012 жылмен салыстырғандағы бұл көрсеткіш 8 есеге, ал 2018 жылдың І-ші жартыжылдығында балық өнімдерін экспорттауда 32%-ға өскен. Слет барысында балық шаруашылығының дамуына айрықша үлес қосқан азаматтар мен еңбек ардагерлері Ауыл шаруашылығы министрлігі мен Облыс әкімінің Алғыс хатымен, Құрмет грамотасымен және медальдармен марапатталды.
Үкімет басшысы Бақытжан Сағынтаев Облысқа ат басын бұрғанда аймақтағы шаруашылықтардың жай-жапсарымен әрі Аралда өткен арнайы мәжілісте «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау» (САРАТС-II) жобасының II фазасының іске асырылу жұмысын кеңінен талқылаған еді. Нәтижесінде, «САРАТС-II» жобасының 2-ші фазасының 4 компонентін республикалық бюджет есебінен қаржыландыру жөнінде шешім қабылданған болатын. Қызылорда су торабын кешенді жөндеу, Жалағаш, Қармақшы аудандарында өзеннің қорғаныс бөгеттерін нығайту және арнасын түзету, Қазалы ауданында Бірлік елді мекенінің тұсында көпір салу жұмыстары басталып та кетті. Сонымен қатар, балықшылардың өтініші бойынша Көкарал бөгетін нығайту және Қарашалаң мен Тұщы көлдерінің тұсында өзеннің атырабын қалпына келтіру жөнінде де тиісті шешімдер қабылданған-ды. Бұл шаралар – Көкарал бөгетін нығайтуға, Солтүстік Арал теңізінің су айналымын қалыптастыруға, теңіздің тұздануын төмендетуге, балықтардың Үлкен Арал теңізіне кетуін азайтуға жол ашты. Өткен жылы Орталық Азия елдері өкілдерінің қатысуымен Қызылордада ұйымдастырылған бірінші Халықаралық «Арал» тұрақты дамыту форумы барысында Халықаралық «Аралды құтқару» қорының құрылған күні 26 наурыз – «Арал теңізінің күні» боп жарияланған еді.
Биыл Халықаралық «Аралды құтқару» қорының 25 жылдығы аясында алғаш рет «Арал теңізінің күні» Облыста салтанатты түрде аталып өтілді. Теңіз түбінен маржан терген еңбекшілердің мерекесін тойлау аталған аймақта 2015 жылдан басталыпты. 1920 жылдардағы Лениннің хатына сай Повольжедегі аштық кезінде көмек қолын созу мақсатында Бөген ауылының өзінен 14 вагон балық жіберілген екен. Осылайша, теңіз сексенінші жылдары тартыла бастап, балықшылардың берекесі кеткен. Бұл олқылықтың орны Елбасының бастамасымен қолға алынған «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Солтүстік Арал теңізін сақтау» (САРАТС) жобасының нәтижесінде толуда. Балық аулау көлемі 2000 жылмен салыстырғанда 20 есеге өсіпті. «САРАТС-I» жобасы негізінде Кіші Арал суға толып, жоғалып кеткен балықтың түрлері қайта пайда болды. Арал дегенде қазақтың қарымды қаламгері Әбдіжәміл Нұрпейісовтың «Қан мен тер» романындағы Еламан, судыр Ахмет, Тәңірберген, Ақбаланың мазасыз тіршілігі көз алдыңа елестейтіні бар. Бірақ, одан бері көп нәрсе өзгерген секілді.
Шара барысында теңіз беті желмен жарысқан алуан үлгідегі маторлы қайықтар мен катерлерге толды. Толқынды қақ жарған су көліктері арлы-берлі андыздап, жиылған жұрттың назарын өзіне аударды. Салтанатты жиында бұрынғы балықшылар қолданған құрал-жабдықтар мен көненің көзіндей болған құнды жәдігерлерге арналған көрме өтіп, олардың өмірінен сыр шертер көріністер көрсетіліп, әнші, жыршылар ән мен жырдан шашу шашты. Балықшылардың слетіне арнайы келген ҚР еңбек сіңірген қайраткері Бауыржан Ибрагимов Арал жұртшылығын мерейлі мерекемен құттықтаса, қоңыр даусымен тыңдармандарды баурай білген Нұрлан Өнербаев пен Серік Ибрагимов Қамбаш көлі жағасын әсем әнге бөледі.
Қырымбек КӨШЕРБАЕВ, Қызылорда облысының әкімі:
– Елбасының бастамасымен жүзеге асып, «Ғасыр жобасы» атанған Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау аталған жоба аясында бірінші кезекте атқарылған ауқымды шаралар нәтижесінде, Арал өңірінің атакәсібі – балық шаруашылығы саласы жаңа деңгейге көтеріліп, қарқынды дамуда. Бүгіндері Арал теңізінен жылына 8 мың тонна балық ауланып, жергілікті балық өңдеу зауыттарында өңделуде.
Иә, қасиетті Сыр елі – өзінің жерасты байлығы – мұнай, уран, түрлі-түсті металдар, ақ күріші, төрт түлік малымен бірге Арал балығымен мақтана алатындай берекелі, құтты мекен. Арал өңірінің атакәсібі – балық шаруашылығының өзіндік аймақ экономикасындағы салмағы, тұрмыстық-шаруашылық, тарихи мән-мағынасы ешбір кеміген жоқ. Сондықтан біз төртінші жыл қатарынан Арал өңірі балықшыларының дәстүрлі слетін өткізіп келеміз. Биылғы слетімізді Үкіметтің қаулысына сәйкес, ресми түрде белгіленген «Балық шаруашылығы қызметкерлері күніне» орай атап өткелі отырмыз. Арал өңірі балықшыларының 4-ші слетін ашық деп жариялауға рұқсат етіңіздер!
Ағымдағы жылдың наурызында Үкімет басшысы Бақытжан Сағынтаев Арал балық өндеу зауытында болғанда Облыстың балық шаруашылығының жағдайы мен Аралда өткен арнайы мәжілісте «Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау», яғни «САРАТС» жобасының екінші фазасының іске асырылу барысы кеңінен талқыланды. Кеңес заманында Арал өңірінен (Арал, Қазалы аудандары) 8 Кеңес Одағының батыры, 21 Социалистік Еңбек Ері, 2 Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты шыққанын мақтанышпен айта аламыз. Бүгінгі күні де теңіз дауылына желкенін жықпай, өмір соқпағына мойымай атакәсіпті жалғастырып жүрген балықшылар легі баршылық. Осы ретте, нарықтық экономика заманында балықшылардың басын біріктіріп, ел игілігіне қызмет жасап жүрген Әділбек Әйімбетов, Аманбай Ерхатов, Төребек Игіліков, Батырхан Пірекеев, Табын Аленов, Шүкірбай Абдуалиев, Ақылбек Байқошқаров сияқты елдің мықты азаматтарының еңбегін ерекше атап өткім келеді.
Аязбек ЕРІМБЕТОВ, балықшы:
– Қазір балықшылардың жағдайы жақсы. Құдайға тәуба, өз нәпақасын тауып жүр. Бұрын балық өзге елге шикізат ретінде кетсе, енді дайын өнім экспортталып жатыр. Алла амандығын берсе, «САРАТС» жобасының II кезеңі жүзеге асырылады. Кіші Арал теңізі қалаға тағы 1 шақырым жақындайды, жылына 30 мың тоннаға дейін балық ауланады, тиісінше балық өңдейтін зауыттардың жылдық қуаттылығы 30 мың тоннаға жетеді деген болжам бар. 
"Қазақ әдебиеті" — Қазақстан Республикасының әдебиет, мәдениет және өнер газеті. Әр апта сайын, жұма күні шығады.
Газет 1934 жылдың 10 қаңтарынан бастап шыға бастады. «Қазақ әдебиеті» газеті — Қазақстан жазушылар одағының органы ретінде тұңғыш саны 1934 жылдың қаңтарында жарық көрген.
«Қазақ әдебиеті» - газетінің тарихы
Студия «Team28»