Ақын Садиев Тезекбай Жанасылұлы – тек шығармашылық қырынан ғана емес, сондай-ақ еңбек адамы ретінде де үлгі болатын ерен тұлға. Ақынның өмірі мен шығармашылығы еңбекқорлық пен рухани байлықтың үйлесімділігінен құралған. Бұл оның жекебасының қайталанбас бірегейлігін және әдебиет­тегі ерекшелігін көрсетеді.

Садиев Тезекбай 1942 жылы Алакөл ауданының Үшарал қаласында дүниеге келді. Оның балалық және жастық шағы кең байтақ қазақ даласының тұмса табиғатында өт­ті. Ақын табиғатпен байланыста болып, адам еңбегінің маңыздылығын терең түсінді. Бұл табиғат пен еңбекке деген құрмет оның поэзиясына терең әсер ет­ті.
1960 жылы Абай атындағы орта мектептің 7-сыныбын аяқтап, жас Тезекбай өз өмір жолын таңдауға бет бұрды. Ол әрі қарай білімін жалғастырып, Алматы зоо­ветеринарлық институтын тамамдады. Мамандығы бойынша жоғары санат­ты мал дәрігері болып жұмыс істеді. Бұл мамандық оны жергілікті халықпен, ауылдың тыныс-тіршілігімен, мал шаруашылығының ерекшеліктерімен тығыз байланыстырды. Еңбек адамы ретінде ол мал шаруа­шылығының нағыз маманы болып қана қоймай, ауылдық жерлердегі күнделікті тұрмыстың қажет­тілігін терең түсінді.
Сонымен бірге Тезекбай Жанасылұлының шығармашылық әлемі де гүлдене бастады. Оның ақындық қабілеті ерте жастан-ақ байқалып, алғашқы өлеңі «Қыз назы» 14 жасында жергілікті «Колхоз туы» газетінде жарық көрді. Бұл алғашқы қадамы оның болашақ шығармашылық жолының бастауы болды.
Шығармашылық адамы болса да, ол ешқашан қарапайым еңбек пен ауыл өмірінен алшақ болған емес. Керісінше, осы еңбекқорлық оның өлеңдерінің негізгі тақырыбына айналды. Ол өзінің өлеңдерінде туған жері Алакөлдің әсемдігін, табиғат­тың байлығын, еңбек адамының адалдығы мен қарапайымдылығын бейнеледі. Садиевтің поэзиясында табиғат пен адамның еңбегі тығыз қабысқан: ол тек даланың көркемдігін ғана жырлап қоймай, адам еңбегінің сол табиғат­тың бір бөлігі екенін де көрсет­ті.
Ақынның еңбектен қол үзбей, шығармашылығын қатар алып жүруі, оның тұлғасының ерекше қырын ашады. Ол қарапайым еңбек адамы болып қалыптасқанымен, рухани жағынан өте бай тұлғаға айналды. Бұл екі жақтылық – еңбек адамы және шығармашылық тұлға ретінде оның даралығын айшықтады.
Тезекбай Жанасылұлының шығармашылығында туған жерге, Алакөлдің табиғатына деген ерекше сүйіспеншілік айқын көрінеді. Мысалы, оның «Алакөлім» ат­ты өлеңі табиғат­тың сұлулығын, су мен жердің ұлылығын жырлап, еңбек адамының көңіл күйін жеткізеді:
Алакөл – мәңгі мөлдір махаббатым,
Кеудемнің кең әлемін гүл жасаған.
Бұл өлеңдерде ақын туған жеріне деген шексіз махаббатын, оның әсемдігіне деген таңданысын көрсетеді. Оның шығармалары тек табиғат­ты сипат­тап қана қоймай, еңбек пен рухани байлықтың тығыз байланысын ашады.
Тезекбай Жанасылұлының шығармашылығы бірнеше өлеңдер жинағында жарық көрді. Оның еңбектері мен туындылары қазақ әдебиетінің алтын қорына енді. Ақынның «Мың жаса», «Қасабай батыр», «Жетісу жырлайды», «Аққулы айдын», «Тоқпақ», «Қаракерей тоқпақ», «Жасылкөлдегі махаббат», «Жасыл арша», «Ем шипа» сияқты әдеби, оған қоса дала ғылымынан меңгерген дәрілік өсімдіктер туралы да жазған еңбектері жарық көрді.
Біздің айтайын дегеніміз, дала мәдениеті бойына сіңген, сол тылсым, тұмса табиғат­тан айырылмай, адам мен Жер ананың жаны бітісіп кеткен жерде өзінше ерек қиял, ерек шығармашылық өрбиді. Бұл адам санасының басқаға бас қатырмай, тек қиялымен оңашада қалатын орта болса керек. Мұндай жолды екінің бірі көтермес, себебі шығармашылықты ортасыз елестете алмайтындар бір басқа, ал жан дүниесін әдебиетке арнау, оның алдында бала көңілін, тазалықты сақтап қалу бір басқа болса керек…

А.ӘБИТҰЛЫ