Жаңа білім жолында
Еліміздегі жаңа білім беру реформасы 12 жылдық білім беруге көшу арқылы жан-жақты дамыған жеке тұлға қалыптастыруға бағытталған жаңа ұлттық үлгіні жасауды, «жалпыға арналған білімнен», «білім әркімге өмір бойы» үлгісіне көшуді және әлемдік білім беру кеңістігіне жедел енуді қамтамасыз етуді мақсат етеді.
2008 оқу жылынан бастап
12 жылдық білім беруге кезең-кезеңмен көшу басталды. Жаңартылған білім беру бағдарламасы оқушылардың сын тұрғысынан ойлап, білімді шығармашылық жағынан қолдана алуына, түрлі қиындықтарды саналы түрде шешуді үйретуге, өзін-өзі тануға, қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Сондай-ақ, балалардың зерттеушілік бағыттағы тапсырмалар негізінде жеке және топпен жұмыс істей білу қабілетін жетілдіруде маңызы зор.
Оқушылардың пән бойынша үлгерімі екі тәсілмен бағаланады: қалыптастырушы бағалау және жиынтық бағалау.
Сауат ашу, қазақ тілі, әдебиеттік оқу, математика, жаратылыстану, дүниетану, орыс тілі, ағылшын тілі пәндері үштілді қалыптастыру негізінде ортақ тақырыптармен оқытылады.
Бұл әдіс оқушының алған білімін күнделікті өмірде тиімді қолдана білуіне, бойында
функционалдық сауаттылықты қалыптастыруға әсер етеді.Белсенді әдіс-тәсілдер арқылы оқушының ізденімпаздығын, зерттеушілік қасиетін дамытып, ынта-жігерін арттыруға, жеке ой-пікірін еркін жеткізуіне, қоғамның мәдени, саяси өміріне толық араласа алатын жеке тұлға тәрбиелеу мүмкіндігін арттыруға болады. Осы мақсатта мектептегі оқу бағдарламаларына, оқу пәндері, сабақ беру әдіс-тәсілдері, бағалау жүйесіне өзгеріс енгізілді. 12 жылдық білім үш сатыдан тұрады. Бірінші – бастауыш (1-4 сыныптар) сыныптардың педагогтары олардың оқуға деген ынтасын арттыруға көп көңіл бөледі, екінші – (5-10) сыныптар оқушылардың базалық білімін анықтап, қарым-қатынас мәдениетін, ғылыми әдістерді түсінуге баулу, ал үшінші – (11-12 сыныптар) болашақ мамандық таңдауды негізге алады.
Осы мазмұнға көшу үшін, яғни әр пәнді оқыту үшін төмендегі ресурстар қажет: жиһаздардың сыныпта түрлі формадағы жеке жұптық және топтық жұмыстар, белсенді әдістер ұйымдастыруға мүмкіндік беретіндей жеңіл және жылжымалы болуы, рөлдік ойындарға арналған жабдықтардың болуы, демонстрациялық құрал-жабдықтар, интернет желісіне қосылған компьютерлер, планшеттер, мультимедия ресурстар, зерттеу жүргізуге арналған тәжірбиелік құралдар, фото камера, фонарьлар, жарық шығаратын заттар, жарықты қолдана отырып өткізілетін мерекелерге арналған желілік сымдар, графиктер сызуға арналған арнайы қағаздар және т.б.
Назарбаев зияткерлік білім беру мекемесінде ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге арналған тәжірибелік алаңдар бар және материалдық құралдармен толық қамтамасыз етілген. Болашақта сол жағдай жалпы білім беретін мектептерде де жасалады деген үміттеміз.
Қазіргі уақыт алдыңғы толқынның заманына мүлдем ұқсамайды. Бала болашағы оның жаңа тұжырымдарды түсінуі мен қабылдай білуіне, дұрыс таңдау жасауына, бүкіл өмір бойына өзгермелі жағдайларға тез икемделе білу қабілетіне байланысты болмақ. Сондықтан да 12 жылдық білім беру жағдайында педагог – ең алдымен, кәсіби деңгейі жоғары, интеллектуалдық, шығармашылық әлеуеті мол тұлға болуы тиіс. Оқытудың жаңа технологияларын өмірге енгізуге дайын, оқу-тәрбие ісіне жанашырлық танытатын, оқу-тәрбие үрдісінің мазмұнына және ұйымдастырылуына кешенді тұрғыда қарайтын, зерттеушілік ыңғайға бейім, теория мен тәжірибелік іс-әрекетін біріктіре білетін, өмірлік құндылық қағидалар – адамгершілік, ізгілік, еңбекқорлық, парасатты мінез-құлық сияқты қасиеттерді бойына сіңірген жан болуы керек.
Жанар Бейімбетқызы,
Ы.Алтынсарин атындағы №159 гимназиясының бастауыш сынып мұғалімі.