Жастарды радикализмнен сақтаудағы имамдар мен ұстаздардың рөлі
Қазіргі заманғы қоғамда радикализмнің таралуы көптеген қауіп-қатерлерді туындатуда. Жастар арасында теріс діни ағымдардың әсерінен радикализмнің таралуы қоғамның рухани және әлеуметтік тұрақтылығына үлкен қауіп төндіреді. Осы тұрғыда имамдар мен ұстаздардың рөлі ерекше маңызға ие. Олар жастарға дәстүрлі исламды дұрыс түсіндіру, радикализмнің зиянды әсерлерін көрсетіп, оларды сақтандыру жолында маңызды жұмыстар атқарады. Әсіресе, жастар арасында діни білім мен тәрбие берудің тиімді әдістерін қолдану радикализмнің алдын алуға көмектеседі. Жастардың радикализмнен сақтануының басты жолы – дұрыс діни біліммен қарулану. Дәстүрлі исламды түсіну, оның бейбітшілікке, адамгершілікке және әділеттілікке негізделген қағидаларын меңгеру маңызды. Имамдар мен ұстаздар жастарға дәстүрлі исламның қыр-сыры мен ислам мәдениетінің бай тарихын таныстырып, оларды радикалды идеологиялардың ықпалынан сақтандыруға күш салады.

Қазіргі әлемде интернет пен әлеуметтік желілердің кеңінен қолданылуы жастардың арасында радикалды идеялардың таралуына мүмкіндік береді. Көптеген жас азаматтар интернеттегі ақпаратты көзсіз қабылдап, радикалды идеологияларды қабылдауға бейім болуда. Бұл жағдайды болдырмау үшін имамдар мен ұстаздар дұрыс діни білім берудің маңыздылығын түсіндіреді. Олардың басты мақсаты – жастарды исламның терең философиясымен таныстырып, олардың бойында ақыл-ойды дұрыс қолдану дағдыларын қалыптастыру. Мұның нәтижесінде жастар өз пікірлерін бейбітшілік пен келісім негізінде құрып, радикализмнен аулақ болады. Жастардың радикализмге қарсы иммунитетін қалыптастыру үшін оларды діни сауаттылыққа тәрбиелеу аса маңызды. Діни сауаттылық тек діни біліммен ғана шектелмейді. Ол сондай-ақ жастардың адамгершілік, моральдық және мәдени құндылықтарға деген көзқарасын қалыптастыруға бағытталған. Имамдар мен ұстаздар жастарға исламның адамзатқа арналған бейбітшілікке негізделген құндылықтарын түсіндіріп, олардың өмірлік ұстанымдарын нығайтады. Бұл ретте олар жастарға, әсіресе исламның басқа ағымдары мен діни мектептеріндегі көзқарастарды жақсы түсініп, дұрыс шешімдер қабылдай білуді үйретеді.
Мұндай жұмыстар жастардың бойында ашықтық, төзімділік, өзге мәдениеттер мен діндерге құрмет сезімін қалыптастыруға ықпал етеді. Сонымен қатар, діни сауаттылық жастардың радикализм мен экстремизмге қарсы иммунитетін қалыптастырады, себебі олар дұрыс ақпаратты теріс ақпараттан айыра алады. Имамдар мен ұстаздардың басты міндеті – жастарға діни білім берудің сапасын арттыру және оларға исламның теріс көзқарастарға қарсы тұра алатын күшті идеология екенін түсіндіру. Имамдар мен ұстаздар жастарға тек діни білім ғана емес, сонымен қатар моральдық және рухани тәрбие береді. Мұның мақсаты – жастардың бойында ізгілік, адалдық, қайырымдылық, әділеттілік секілді ұғымдарды қалыптастыру. Бұл қасиеттер радикализмнің алдын алу үшін маңызды, өйткені радикалды ағымдар адамның этикалық құндылықтарына, адамгершілік нормаларына, қоғамның дәстүрлі ережелеріне қайшы келеді. Әсіресе, жастардың бойында өздерінің ұлттық және рухани құндылықтарына деген құрметті қалыптастыру да аса маңызды. Дәстүрлі исламда және қазақ мәдениетінде адамның қадір-қасиеті, адамгершілік, қоғамдағы тыныштық пен келісім құндылықтары жоғары бағаланады. Имамдар мен ұстаздар осы құндылықтарды жастарға түсіндіріп, оларды жат ағымдардан сақтандыруға ықпал етеді. Әрбір дін қызметкері өзінің жеке өмірі мен іс-әрекеті арқылы жастарға үлгі көрсетуі қажет, себебі рухани тәрбие мен имандылық әр адамның бойында көрінуі тиіс. Жастардың радикализмге бейімділігі әртүрлі себептермен байланысты болуы мүмкін. Олар арасында теріс әсерлердің болуы, дұрыс ақпараттың жеткіліксіздігі, әлеуметтік немесе рухани дағдарыстардың болуы олардың радикалдық идеологияларды қабылдауға ықпал етуі мүмкін. Бұл жағдайларды болдырмау үшін имамдар мен ұстаздар әрбір жастың қажеттілігіне қарай жеке жұмыс жүргізіп, оларға дұрыс бағыт-бағдар береді.
Мұндай жұмыстың тиімділігі жастардың өздеріне дұрыс діни көзқарас қалыптастыруға, қоғамдағы жалпы адами құндылықтарды түсінуге, өзара құрмет пен келісім негізінде өмір сүруге үйренуіне ықпал етеді. Бұл бағыттағы жұмыстарда имамдар мен ұстаздардың рөлі ерекше. Олар жастардың ішкі әлеміне терең бойлап, олардың санасын қалыптастыруға, өз жолдарын дұрыс таңдауға көмектеседі.
Қазіргі уақытта жастардың ақпараттық кеңістікте белсенді болуы оларды радикализмнен сақтандыруда жаңа тәсілдерді талап етеді. Әлеуметтік желілер мен интернет – жастар үшін негізгі ақпараттық алаң болып табылады, бірақ бұл алаңда тек дұрыс ақпарат қана емес, радикалды көзқарастар мен идеологиялар да таралуда. Осыған байланысты имамдар мен ұстаздар интернет кеңістігінде жастарға дұрыс бағыт-бағдар беру жұмыстарын қолға алады.
Олар интернет арқылы дұрыс діни ақпарат тарату, радикалды идеологиялармен күресу, жастарға интернеттегі ақпаратты дұрыс бағалау дағдыларын үйрету арқылы радикализмнің алдын алады. Діни қызметкерлер мен ұстаздардың белсенді жұмысы жастарды интернет арқылы өтетін жат ағымдардан сақтандыруға және дәстүрлі исламның құндылықтарын дұрыс түсінуге бағыттайды. Жастарды радикализмнен қорғау – тек діни қызметкерлердің ғана емес, бүкіл қоғамның міндеті. Қазақстанда мемлекет жастардың радикализмнен қорғалуы үшін көптеген шаралар қабылдауда. Мемлекет, діни ұйымдар мен білім беру жүйесі арасында бірлесіп жұмыс істеу жастарға дұрыс діни білім мен тәрбие беру мәселесін шешуде маңызды рөл атқарады. Имамдар мен ұстаздардың қоғамдағы қызметі тек діни жұмыстармен шектелмейді, олар жастарды дұрыс жолмен жүруге, қоғамның тыныштығы мен тұрақтылығын сақтау үшін жауапкершілікпен қарауға шақырады. Жастарды радикализмнен сақтандырудағы бұл жұмыстардың нәтижесі қоғамда өзара құрмет пен бейбітшілік орнатуға ықпал етеді.