Киелі Тарбағатай тауы талай тарланды өмірге әкелді. Сол Тарбағатайдың бір баурайында жазда бүлдіргенді майсасына аунап, қыста қалың қарын омбылап өсті бір ұлан. Әрбір перзент Алланың жаратуымен, туған табиғаттан нәр алып, ата-ананың мәпелеуімен өсіп ержетеді. Мына бір жыр шумақтарын оқыған адам оның кім екенін жазбай таниды.

Есіме келіп түсті-ау дала тағы.
Даланың түйе баққан қара шалы.
Мына аязға мыңқ етпей шауып жүр ме,
Сілкініп, сілкінгенде сары атаны,
Қабырғасы қайысып қауға тартып,
Тілініп кеткен шығар алақаны,
Мына қыс сені еске түсірді ғой,
Қазақтың қайсар туған қара шалы.
(Қыс пен шал).
Немесе:
Тәте, тәте,
Тәте, тәте, тәңірім!
Саған жетсін сағынышым, бар үнім,
Самал ессін сар даланың үстімен,
Сағынышын жыр еткенде қара ұлың.
Сағым ішін араласын құлының,
Тағы да иісін алпыс екі тамырың,
Мен өйткені тамырыңның қанымын,
Мен өйткені сағыныштың сазымын.
Мен едім ғой меңсіз қараң үкілі
Берсін дейтін арғымақтың арынын.
Тәте, тәте, тал бесікке сүйеніп,
Қалғыр едің, көкірегіңе күй еніп,
Біздер сенің кіп-кішкене арқаңа
Қанша ұйқысыз түндерді әкеп тиедік.
Жетім қалған боталарға сүт беріп,
Өсірген де сен едің ғой түйе ғып.
(Анама ашық хат).
Осынау ағылып, төгілген ақпа жыр жол­дарын туғызған ақынның балалық шағы, оның өзін өмірге әкелген ата-анасына деген ғажайып сағынышының өзі қылаусыз та­биғаттың ақ қарындай ақтарылып тұр емес пе?! Бұл – түйеші қарт Рахметолла ақсақал мен Ақсуаттағы абзал ана Бихан шешейдің ақын перзенті Әбубәкір Қайран ғой деп дөп таныр өлең сүйер қауым. Иә, түйелі ауылда бота болып ойнақтап өскен, қазақтың қормалы асыл сөзінің мәйегінен қанып ішкен, Тарбағатай ананың уызына жарып еміп өскен ұл ғой ол – дер біреу.
Ескіше хат таныған, Құран кәрімді түп­нұсқасынан оқыған Рахметолла қария ақ­пан­ның наурызға ұласар шағында дүние есі­гін ашқан ұлына Әбубәкір деп азан ша­қырып ат қойды. Сосын әкесі де, анасы да, Қалихан, Азат ағалары да, тіпті түгел ауыл-ай­мақ, бота-тайлақ ол баланы «Әбіш» деп атап кетті. Сол уақыттан бері оның есімі – Әбіш.
Әбіш жастайынан еңбекқор, елгезек, қай­ратты, шымыр болып өсті. Жалаң аяқ жер кешіп, қызыл аяқ қыр кешетін нағыз дала баласы болып ержетті. Мектеп барды, зе­рек болды. Әсіресе әдебиет пәніне ерекше құштар болды. Ол кезде Семей өңірінде мек­теп бітіргендердің көпшілігінің аяғы аяу­лы Алматыға жете бермейтін. Онсыз да руханияттың орталығындай Семей шаһары. Әбіш те алыстан арбалағанша, жақыннан дор­бала дегендей, білім қуып Семейдің пе­дагогикалық институтының «Тіл-әдебиет» фа­культетіне жолы болып жоғары оқуға түсті. Қайран сол кездегі Семей! Онсыз да кө­не көшелерін Абай рухы кезіп жүретін кие­лі шаһарда әдебиет пен мәдениеттің не­бір марқасқалары жүретін. Дәл сол кездері қазақ өлеңіне реформа жасаған дарын иесі Төлеужан ақын, « қазақ вальсінің королі» деп Мұхтар Әуезов атап кеткен Бекен Жама­қаев­тар, домбыраны қолға алып ешкімге ұқсамайтын мәнерімен нақышына келтіре ән салатын Мәдениет Ешекеев, «Тау сама­лы» деген бір әнімен-ақ таңдай қақтырған Бо­лат Сыбановтар көшесінде жүретін Се­мей! Аякөзден Тәңірберген Әміренов, Көк­пектіден Қалихан Алтынбаев, Жармадан Мәуіт­қазы Зүкенов, Шұбартаудан Мұрат Тоқ­таров келіп дүркіреген ақындар айтысын өткізіп жататын Семей! Асылдың тұяғы Ахат Шә­кәрімұлы, аңыз ақын Шәкір Әбенов, аса та­лантты әдебиет сыншысы Төкен Иб­ра­ги­мов, Абайдың жиені Балтабек Ерсәлімов, Абай мұрасын және мектебін терең зерттеген ғұлама Қайым Мұхаметхановтар орталық сая­бақтағы «Қымызханаға» жиналып өткен кет­кенді түгендеп әңгіме дүкен құратын Се­мей! Мерғали Ибраев, Қайролла Әліп­баев, Қашаф Туғанбаев, Ақылбек Манабаев сияқ­ты ақындары бар, Медеу Сәрсеке, Рол­лан Сейсенбаев, Ғазиз Сапаев, Кәмен Ора­залин секілді жазушылары бар, Теміржан Ба­зарбаев, Мейрамбек Жанболатов, Тұр­сын­ғазы Рахимов, Келденбай Өлмесеков, Баян Сағымбаева, Бақыт Шағатаева сияқты өнер тарландары, Күләш Сәкиева, Бекен Има­ханов, Бәйтен Омаров, Есмұқан Обаев, Әнуарбек Иманғожин, Жұмабек Қамбаров сияқ­ты әртістері жиналған Семей!
Міне осы аңыз қала, абыз қала Семейге көп студенттердің бірі болып Әбіш те жетті. Ал­дарынан дәріс оқитын Қайым Мұха­мет­хановтың өзі, деканы Араб Еспенбетов, ка­федра меңгерушілері Қинаят Шаяхметов, Қуан­дық Мәшһүр Жүсіпов, шықты.
Әбіштің қасында Айбек Сапышев, Қы­дырбек Батыров, Ғабит Сапаров, Әбіл Қа­сы­мов деген кіл талантты жігіттер қосылып, жа­тақханада, қымызханада, кездесу кеш­терінде, Семей кітапханаларында, Абай му­зейінде дүрілдетіп жыр кештерін өткізетін бол­ды. Сондағы Әбіштің қасқайып тұрып оқи­тын өлеңдері:
Ағын. Ағын.
Өмірдің бәрі де ағын.
Осы ағындар қалдырар жазып әнін.
Осы ағындар от өзен секілденіп,
Ошағыңның орайды жалындарын.
Осы ағындар озған ат, жеңген ердің
Мәңгі қорғап қалады ар-ұжданын.
Ағын. Ағын.
Ақынның жаны да ағын.
Қара сөзбен қалдырар қазына мың.
Ағын емей немене ағылған тіл
Уын сыртқа шығарар бар ызаның.
Ағындардың ішінде ақ бас толқын –
Ақындардың ішінде табынарым.
Ағындардың ішінде ақкөйлек қыз –
Арулардың ішінде табынарым
Ағындарды аралап бара жатыр
Өз жүрегім, өзімнің арым – жаным.
Арын керек ағынның барлығына,
Ей, бұлттар арқаңды сабындағын,
Нөсеріңнің төккейсің бәрін-бәрін, –
деп бірде арындаса, енді бірде:
Жусан. Жусан.
Ақ жусан, иісің қандай?
Сылқым емес,
Сыршылдау сиқың бардай.
Жұпарыңды жұта алмай
Жүрмін қазір,
Содан болар тұрамын ұйқым қанбай.
Шырылдауық торғайың
Шырқыңды алмай,
Қалды-ау, шіркін, керемет жыр тыңдалмай.
Ол күн қандай, айтшы өзің,
Бүл күн қандай,
Саған қарай жүрегім бұлқынғандай, –
деп төгілдіретін.
Адам ғұмырының табиғаттың өзінде сан тарау суреттері бар. Нағыз ақын соның бә­рін қалт жібермей қағып түсіретін қыран сияқ­ты. Оның жастық пен кәрілік туралы та­биғаттың өзінен тартқан бір сыралғы сы­ры былайша өріледі:
Шеруқұмар,
Шері жоқ от күй едім,
От күйіме бұл күні көп күйемін.
Көк ши едің сен-дағы көлбедеген,
Ақ ши бопсың, көзіме дөп тиерім.
Тіршілік ең тіреген көкке иегін,
Ақ ши бопсың, кайтейін, көк ши едің!
Осынау отты жырларын бірінен соң бі­рін туындатқан ақын Әбішті Семей аспаны тік көтеріп қоңырқазы етіп самғатты, ол өлең оқыған жер дүр сілкінді, Ертістің қос жа­ғасы қоңыраулата қол соқты. Сөз қадірін ға­жап түсінетін Семей жұртының үлкен-кі­шісі «Қазақ өлеңіне аса талантты Әбубәкір Қай­ран – деген ақын келді!» – деп айдай әлем­г­е паш етті. «Семей таңы», «Ертіс өңірі» га­зет­терінде оның өлеңдері жарқ-жұрқ етіп шы­ғып жатты. Сол студент кезінің өзінде оны бүкіл қала түрінен танитын. Сондықтан да болар ақын жүрегі сүйікті шаһары тура­лы:
Қанаты ұшқан қатайып,
Балапаныңмын мен сенің.
Алысқа кетсем несі айып,
Аңсарым сенсің, еңселім.

Өнерге жер көп өте бай,
Өтері сенен жоқ бірақ.
Алмауыт жырдың мекені-ай,
Жетемін саған отсырап.

Қазақтың атын паш еткен,
Туғызған ұлдар ең дана.
Атаққа жұртты мас еткен,
Ардағым, Семей, сен ғана.

Жүзімді жуған самалың,
Шашымды тарап желкемің.
Булайды кейде жанарын,
Бұзықтау туған тентегің.

Ұштым мен қанат байланып,
Қоңыр қаз болып жеттім мен.
Төбеңде жүрдім айналып,
Жыр болып сонда кеттім мен.

Сағыныш жырын толғасам,
Таусылып болмас, не дейін.
Егер де өзің болмасаң,
Болмас ем мен де, Семейім! – деп ағынан жарылады.
Әбіштің тағдыры – нағыз ақындық тағ­дыр. Мен білгелі ол өзінің сол ақындық тағ­дырына бас иген, ақындық тағдырын еш уа­қытта не қулық, не сұмдыққа сатпаған аза­мат. Ал жалпы біздің қоғамда ақын боп өмір кешу мүмкін еместей көрінеді. Өйт­кені ақын – соншалықты аңғал, тіпті бей­күнә нәресте сияқты. Оның кейде ішек-сі­ле­сі қатып күлгісі келеді, кейде өксіп тұрып жы­лағысы келеді. Қоғамда болып жатқан қа­­тыгездіктерге төзе алмай, не болса да бет­ке айтып салады. Сосын ертесіне ештеңе де болмағандай, өмірдің өз әуеніне ілесіп келесі өлеңін өбектеп отырады. Оның Ал­матыға келуі де – сол ақындық тағдыры­ның сыйы. Семей пединститутын бітірмей тұрып, өзімен бірге оқыған әдебиет пәнінің мұ­ғалімі Гүлзия Ауқашевамен тағдыр қосты. Сөйтті де ерлі-зайыпты екеуі жолдама беріл­ген Алматы облысы Күрті ауданының Қаскелең-Топар ауылындағы орта мектепке тартып отырды.
Бұл жерде де оны ақындық тағдыры қар­сы алды. Осында жүріп Нүсіп Әбдірахимов, Жол­болды Ысқақов, Есенқұл Жақыпбеков, Рат­бек Терлікбаев сияқты жаңа достар тап­ты. Олар да Әбішті ортаға алып, өлеңдерін ерек­ше қабылдады. Отырған отырыстарында көк­ке көтерді.
Айтпақшы, алғашқы кітабы студент ке­зін­де 1980 жылы «Жалын» баспасынан «Бас­тау» деген сериямен жарық көрді. Кі­тап­тың редакторы ғажайып ақын Өтежан Нұр­ғалиев болды. Өтежан ақынның қазақ поэ­зиясында қайталанбайтын із тастаған «Со­ғыстың соңғы жазы» балладалар кітабы мен «Таңдамалы» лирикалық жинағы өз ал­дына, ол кісінің тағы бір үлкен ерлігі – қа­зақ поэзиясына кілең талантты жастардың тұң­ғыш кітабын шығарып бергендігі еді. Олар Есенғали Раушанов, Мейірхан Ақ­дәулетов, Қасымхан Бегманов, Әбубәкір Қайран,Шәмшия Жұбатова, Әділғазы Қайырбеков, Бектұрсын Тұрлыбеков, Нұр­тас Исабаев сияқты бүгінгі поэзиямыздың тұғырлы тұлғаларына айналды.
Бір жәйт есіме түсіп отыр. Әлгі тілдей кі­таптар 80-ші жылы оқуға түскен біздің тол­қынға қатты әсер етті. Әбіш кітабының ан­нотациясында Өтежан ақын: «Бұл – қазақ поэ­зиясына келген құбылыс», – деп баға бер­ген. Жастанып оқыдық, жаттап оқыдық. Сол кітаптардың сыртында кішкентай ғана әр ақынның суреті берілген болатын. Әбішті де сол суретінен көргенбіз. Бірде ақын до­сым Қайрат Әлімбек екеуміз Алматының бірін­ші вокзалына барғанбыз. Вокзалдың сыр­тындағы көк тастың үстінде әлдекім­дер­мен әңгімелесіп ақ шолақ жең көйлек киген бір таныс бейне отыр. Біз оқыған кітап ты­сын­дағы суреттен аумайды. Сосын жақын­дап барып: «Сіз, Әбубәкір Қайрановсыз ба?» – дедік. Ана жігіт таңырқай қарап, «Иә!» – деді. Біз өзіміздің аты-жөнімізді ай­тып, оның кітабын оқығанымызды, сол ар­қылы білетінімізді жеткіздік. Сөйтіп ал­ғаш рет Әбішпен танысқан едік. Оған тура 38 жыл өтіпті. Зымыраған уақыт-ай десеңші! Ол кезде Әбіштің Күртіде жүрген кезі екен. Кейіннен Алматыға келіп, «Балдырған» жур­налына қызметке орналасты. Алғашында «Таулы қырат» жақтағы Уәлиханов көше­сінде пәтер жалдап тұрды. Біз тұратын Қаз­ГУ қалашығына таяқ тастам жер. Сабақтан қолымыз қалт етіп, қалтамыз таязданып, қар­нымыз ашса, бүкіл ҚазГУ-дің ақын атау­лысы түгел Әбіштің пәтерінен табылатынбыз. Қайрат Әлімбеков, Бауыржан Үсенов, Ес­жан Айнабеков, Бейбіт Құсанбек, Нұрлан Мәукенұлы, Мұратбек Оспанов, Светқали Нұржанов… әйтеуір қалам ұстағанның бәрі сол үйден табылушы едік. Бәрінен де ке­реметі – сол пәтерде Әбіш пен Гүлзия біздің та­лай балауса өлеңіміздің кіндігін кесетін. Әбіштің Алматыға сіңіп кетуіне екі адам ерекше қолғабыс жасады. Ол кезде Алматыда тұрақтап қалу өте қиын еді. Біріншісі – «Бал­дырған» журналының бас редакторы, абыз ақын Мұзафар Әлімбаев ағамыз да, екін­шісі – «Қазақстан мектебі» журналының бас редакторы Сайраш Әбішева апай.
Кейіннен Әбіш Алматының Кіші ста­ница аумағының Халиуллин-Гурилев көше­ле­рінің қиылысынан шағын жер үй сатып ал­ды. Ендігі Алматының ақындарының тү­гел­ге дерлігі бас қосатын бас штабқа айнал­ды ол үй.
Осы үйге қазақтың бекзат болмыс шайы­ры Жұматай Жақыпбаев та келетін. Бір­де қыстың көзі қырауда Жұмағаң қа­сын­да Есенқұл Жақыпбеков екеуі келіп тұр. Біз болсақ, Бауыржан Үсенов, Талғат Кеңесбаев, үшеуміз сол үйде қыстап жатырмыз. Сол ке­зеңдерде Жұмағаңның атақты жыр «Қа­ға­наты» құрылды. Өзі – қаған. Мейірхан мен Әбіш – илхан. Қалғанымыз бір нөпір ноян­дармыз. Бас қоса қалған жерде қазақ­тың әні шырқалады, текеметті жайып салып қазақ күйлері шертіледі, сосын әрқайсы­мыз­дың желсіз түнде туған Айдай өлеңде­рі­міз оқылады. Жұмағаң біздің мінезімізді, жас­тық өзеуреген екпінімізді көріп ішек-сі­лесі қатып күлетін. Ол бір дәурен еді!
Бір жазда небәрі 45 жасында Жұматай аға­мыздан көз жазып қалдық . Бұл біздің бә­рімізге ауыр тиген қайғы болды. Қоштасар сәтте арамыздан суырылып шығып Әбіш жоқ­тау өлең оқыды:
Арамызда ар едің ғой, Жұма-аға-ай,
Жаңа жауған қар едің ғой Жұма-аға-ай!
Қайыспайтын нар едің ғой, Жұма-аға-ай,
Кеше ғана бар едің ғой, Жұма-аға-ай!..
Біз жетім қалған ақындар түгел көкіре­гі­міз­ге ащы өксік кептеліп, өксіп тұр­дық….
Әбіш ақынның төлқұжатындай жырлары көп-ақ. Солардың ішінде «Қасқыр» мен «Ас­панның» орны бөлек.

Айтсаңшы, Ай,
сен бәріне куәсің ғой,
Куәсің…
Мен өлемін,
Ал сен қайта туасың…

…Мен – бақытсыз!
Сен не дейсің жарық Ай?
Халім бітті…Көрінесің…
Көрінесің тарыдай – классика емес пе?
Кейінгі жылдар бедерінде Әбіш кең ты­нысты эпикалық дастандар да жазып жүр. Со­ның ішіндегі бас-аяғы жұп-жұмыр дү­ние­сі – «Кенесары» тарихи дастаны. Мұнда ақын­ның кең құлашты поэтикалық қуаты еркін ашылады. Мұнда кең полотнолы қа­зақ тарихы да, образдар мен персонаждар шо­ғыры да, шұрайлы тіл мен шырайлы шу­мақтар да, кешегі өткен жырау бабалар поэ­зиясынан нәр алған, төгіліп түскен тұтас эпи­зодтар мен нақты деректерге құрылған дәйек­тер де, тұтас алғанда тарихи – көркем­дікті бойға сіңірген монолог-толғаныстар да бар.

Қыркүйек қыржиып тұр, дала сары,
Ұлытау көкжиекпен таласады.
Мың сегіз жүз қырық бір – сиыр жылы –
Хан болған сәті осы еді Кенесары.

***
Мың жеті жүз сексен бір – ұлу жылы,
Қазақты қатты соғып, сүріндірді.
Абылай ақ ту тіккен ақ орданы
Қайтадан тіктелместей бүліндірді.

***
Зеңбірек кең далаға сұғынғалы,
Қазақтың шырылдады шыбын жаны.
Тағдыры тастай қатып тарпаң елдің,
Дауысы шыққан кезі құлындағы.

***
«Қазағым, қайғым сенсің, қарағым-ай,
Оң жақтан соғар қашан самалың-ай!»
Деп өксіп, есін жиса, табынып тұр,
«Кенеке, аттан түс», – деп ер Ағыбай.

***
Сұңғақ бойлы Наурызбай – сымбатты жан,
Ат үстінен түспейтін күнқақты жан.
Сайыпқыран сарсадақ, сайгез атқан,
Сілтеп те ұрған найзасын, ырғап та ұрған
***
Әлидің жүзі балқып, албыраулы,
Мойнында алтын медаль салбыраулы.
Қазақта бұл атаққа жеткендер аз,
Мынандай алтын тағып қарғыбаулы.
Осындай ойып-ойып алсақ та, тарихтан көп сырды аңғартатын, ерлік пен өрліктің, адал­дық пен бірліктің, жағымпаздық пен сат­қындықтың ғасырлар өтсе де өшпейтін бейнесі хатқа түсірілген бұл поэманың кө­те­рер жүгі ересен. Кешегі Қалижан Бекхо­жин­нің «Батыр Науан» поэмасынан кейінгі бұл тақырыпқа еркін құлаш ұрған Әбубәкір Қай­ран екеніне көз жеткізесің. Оның «Ни­зам» атты дастаны да Әз Тәуке хан шы­ғарған «Жеті жарғының» тарихи маңызын шы­найы аша білген шығарма. Ал Қара ке­рей Қабанбай туралы жазылған «Ерасыл» ша­ғын дастаны – бір кездері өз әкесі Рах­ме­толладан естіген аңыз әңгіме желісімен баян етіледі.
Өзінің өлеңдегі қадір тұтатын Өтежан ақын­ның жолын жалғастырып жазған бірнеше сюжетті жырлары өмірдің дәл өзі­нен алынғандығымен де құнды. « Біз көр­меген бір өмір», «Қайырсыз дорба», «Бота мен қауыншы», «Жесір», «Қара ит туралы хи­кая», «Өкше», «Изеңбайдың гармоны», «Ала биенің ажары», «Түйелер трагедиясы» бал­ладалары сол сөзіміздің дәлелі. Ал «Сір­гелі Елшібек батырдың Түркістанмен қош­тасуы», «Албан ұзақ батырдың ақырғы сөзі», «Қор­жындағы бас» сияқты тарихи жыр­ларын­да қазақ тұтастығына сызат келтір­мей­ді.
Тұтас аллитерация мен ассонансқа құ­рыл­ған «Төртеу» топтамасында «Жер өлең», «Су өлең», «Тас өлең», «Көк өлең» ақын ше­берлігінің алуан қырын айғақтап тұрған­дай.
Әбіш балаларға арнап бірнеше өлең кітаптарын берді. Оның бүлдіршіндердің ті­лін сындырған, ана тіліміздің қадір-қа­сие­тін айбаттандыра түскен төгіліп түскен, ба­лалардың жаттауына жеңіл шумақтары өз алдына бөлек талдап, таразылауға негіз бола алады.
Көркем аударма саласында да тер төгіп, француз ақындары Луй Арагонды, Шарль Вильдракты, Робер Гаизоны, Эжен Гиль­вик­ті, Иван Голльды, Пьер Жан Жувты, Рене Ги Кадуды, Поль Элюарды, Пьер Эммануэльді, Пьер Юникті қазақ тілінде сөйлетті.
Ал Чеслав Милош, Вислава Шимборская, т.б. танымал поляк ақындарын қазақшаға тәр­жімалағаны үшін Польша Респуб­ли­ка­сы­ның «Поляк мәдениетіне сіңірген еңбегі үшін» орденімен марапатталды.
Еліміз тарапынан да оның еңбегі еленіп «Құр­мет» орденін иеленді. Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты атан­ды.
Аспан!
Ақ таңдағы аспан,
Ақпандағы аспан,
Бақытқа батқандағы аспан,
Құса боп жатқандағы аспан.
Менің саған шағатын бір мүңдарым бар еді,
Аспан!
Менің сенен алатын жұлдыздарым бар еді.

Аспан!
Мен сені көктемде күліп көрдім,
Көк белде тұрып көрдім.
Құстарыммен қоштасып тұрғанымда
көрдім,
Дүшпаныммен достасып тұрғанымда
көрдім,
Мен сені әлі де көрсем деймін,
Тек сені көріп жатып өлсем деймін! – не деген рухты өлең, не деген еркіндік!
Қазақтың өзіндей еркіндік! Ұйқас қуып, тармақ санап, бунақ өлшеп тұрған жоқ. Шіркін өлең атаулының бәрі ақынның жүрегінен осылайша алғаусыз төгіліп сала берсе ғой шіркін дерсің! Бірақ бұлайша жазу үшін Әбіштей маңдайлы ақын болуы керек-ақ.
Басар жерің, көрер Аспаның таусыл­масын, ақын Әбіш!

Бауыржан ЖАҚЫП,
Мемлекеттік «Дарын» сыйлығының және
М.Мақатаев атындағы сыйлығының лауреаты.

Баянғали ӘЛІМЖАНОВ

Шұбаттан шыққан…

Әбубәкір Қайранға.

Шеңгелмен ойнап,
Жантақта жатқан жантайып,
Уызға тойған
Ботадай бұла, балпайып,
Тәртіпті топта
Түседі көзге тұлғасы,
Тарбағатайдың
Тасындай қожыр талпайып.

Айналған өлең,
Байырғы балбал қайда дер,
Ақ боран соғып,
Айтқандай сәлем айға жер,
Қайран ел жоғын
Уайымдап жырмен іздеген,
Қайнары мөлдір,
Қайрағы қатты қайран ер!

Қолқаны қауып,
Жұлдызсыз түні қаланың,
Ақынның бейуақ
Тауыспай қоймас амалын,
Тойотадан да
Тай-атан артық көрініп,
Тротуар теуіп,
Іздеген түйе табанын.

Түйеші шалдың
Түгесіп ішкен шұбатын,
Даладай ақын
Далада ғана туатын,
Қазақы сөздің
Мәйегі сіңген майталман,
Қымыздан, яки,
Шұбаттан ғана шығатын!

Табиғи қалпын
Бұзбаған бүлде жамылып,
Көлеңке түсіп,
Көрмеген іші тарылып,
Түйенің сүті,
Киелі құты дем беріп,
Ағарған ішіп,
Ағынан жүрген жарылып,
Қабағы түсіп,
Қабаржып кейде құлазып,
Қабырға – қамал,
Бұзғысы келіп қағынып,
Бұрқырап буы,
Шудасы тудай жалбырап,
Қаңтарда қайнап,
Бурадай бұлтқа шабынып,
Азуы қақсап,
Аяғы ақсап қақпаннан,
Шықса да асқақ,
Қасқырдай көкке табынып,
Асығып қуып
Адасып қалса сағымнан,
Асыра жырлап,
Аспанын жүрген сағынып,
Жол ұзақ, әлі,
Өрлей бер, ақын, алдыңда,
Өмірдің бәрі
Ағын боп… өлең ағылып!