«ҒАЛИ ҒИБРАТЫ»
ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханасында Ғали Ормановтың 110 жылдығына арналған «Ғали ғибраты» атты еске алу кеші өтті. Еске алу кешіне Серік Негимов, Несіпбек Айтұлы, Оразкүл Асанқызы, Алдан Смайыл, Қонысбай Әбілов, Гүлшат Тәңірбергенова және Ғали Ормановтың қызы Жамиға Орманова сынды зиялы қауым өкілдері мен ақын атындағы №7 мектеп-гимназиясының мұғалімдері және кітапхана қызметкерлері қатысты.
Еске алу кешінің мақсаты – Ғали Ормановтың өмір жолы мен шығармашылығын таныстыру, қазақ поэзиясының қалыптасып-дамуына, өсіп-өркендеуіне үлес қосқан еңбегі жайлы насихаттау. Кештің модераторы, ақын – Несіпбек Айтұлы:
– Дара сөздің, ірі сөздің майталманы, Ілияс Жансүгіровтің бірден-бір шәкірті. Қазақ лирикасының басында тұрған ақын. Ғалекең туралы талай естеліктер бар. Өлеңдерінде талай сыр жатыр. Бір ерекшелігі, шәкірттері көп, қазақтың алтын діңгегі. Ерекшелігі – кезінде 1945 жылға дейін Жамбыл ақынның хатшысы болып, қазақтың талай жырларын қағазға түсіріп қалдырған ақын. Бүгінде Астана қаласының төріндегі №7 мектеп-гимназиясы ақын атында және Талдықорған қаласында ақынның ескерткіші мен ақын атындағы көше аты да бар.Ғали Ормановтың қызы – Жамиға Орманова:
– Рақметім мен алғысымды кітапханаға және ұйымдастырушыларға айта отырып, «Әкең өлсе де, әкеңнің көзін көрген өлмесін», – дегім келеді. Әкем туралы естеліктерге тоқталып өтсем, ол кісі 1938 жылы Жамбылдың жанына хатшы ретінде барған, себебі, Жамбыл ақын жаза алмаған, ал, әкем ақынның айтыстағы өлең-жырларын жазып, редакциялап, қағаз бетіне түсіріп отырған. 1945 жылы Жамбыл ақын дүниеден өтіп, 1946 жылы 100 жылдығы тойланды, жыр-дастандар жинағын жариялады. Әкем – күнделік жазған кісі, үзінді әңгімелері шықты, латын графикасымен жазылған. Жамбылға барған күннен қайтқанға дейін жазылған. Жамбыл ақын да қыдыра келсе, ешқайда мойын бұрмастан үйге келетін, себебі, анам ұлы Жамбылдың жай-күйін баптауды білетін. Біз сол бала күнімізде Жамбылды көргенбіз, сонымен өстік. Сондай-ақ, әкемнің өмірінде Ілияс Жансүгіров кездеседі. әкем өлеңін оқып береген соң, ол кісі Алматыдағы Абай атындағы университетке оқуға кеңес береді. Содан бітіріп, қалаға анамды алып келгенде Ілияс Жансүгіровтің бір бөлмесінің қақ ортасынан мата арқылы бөліп, 2 жанұя тұрған. Респрессия басталғанда, І.Жансүгіровті соттап жібергенде «Ілиястың күшігі», – деп, газетке мақала шығады. Сонда да әкем сабырлық танытты, сол жылы соғыс басталып, әкемді Жамбылдың жанына жібереді. Тайыр Жароков, Сәбит Мұқанов, Ғабит Мүсіреповтермен дос бола жүріп, айтыстарда айтысқан. Толстойдың «Анна Каренинасын» Шолоховты аударған. Дүниеден өткен соң Евгений Евтушенко «Адам тағдыры» атты өлеңін орысшаға аударып, Мәскеуде «100 лучших поэтов Советского Союза» деген кітапқа енген. Адам мәңгілік жасамайды, ұрпақтары қалса, зор мәнге ие.
Ақын кешіне арнайы түрде көрмесі ұйымдастырылып, кітап көрмесімен жалғасын тапты.
Әсем Сағиқызы.