ФОТОБЕЙНЕГЕ ТІЛ БІТІРГЕН…
Фототілшілік – аса дарындылардың ғана қолынан келетін өнер. Өйткені, адамдардың кескін-келбетін, болып жатқан оқиғаларды жылт еткізіп түсіре салуға болады. Бірақ сол тұлғаның азаматтық болмыс-бітімін фотосурет өнерінде түрлі қырынан маңызды кескіндеу немесе болған, болып жатқан оқиғаларға фотосуреттер арқылы тіл бітіру, сөйлету екінің бірінің қолынан келе бермейді. Қазақстан Журналистер одағының мүшесі, белгілі фототілші Жақсылық Тұрлыбеков – осы бір қас-қағым сәттік өнерді жанына серік еткендердің бірі. Ол түсірген суреттерінде сол нысанға немесе адамға әралуан қимыл-әрекет арқылы мінез дарыта біледі.
Талант иесіне туған топырағынан дариды деген де рас-ау. Ол ақындар тамсана жырға қосатын Кереку өңіріндегі Баян-
ауыл аймағының тумасы. Дертке дауа, жанға шипа Жасыбай көлі, қарасаң көз тойғысыз Баян таулары жүрегіңе нұр ұялатпай қойсын ба? Жақсылықтың да өнерге деген жан құмарлығы сол Табит-бесігінен қанына сіңсе керек. Оның сол құмарлығы құштарлыққа ұласып, техника мүмкіндігімен ұштасқан қас-қағым сәттік фотоөнерге аңсары шынымен-ақ ауған еді. Аңсар-арман Тұрлыбековты Алматыдағы Кинотехникумның табалдырығынан бір-ақ аттатты. Сол шаңырақ астында білімін де, талғам, талантын да шыңдаған ол еңбек жолын фотолаборатория меңгерушісі қызметінен бастады. Одан мол тәжірибе жинақтаған Жақаңды Жоғарғы Кеңестің фотостудиясы шетелдермен байланыстағы «Достық» қоғамына қызметке шақырады. Міне, бұл қоғам оның өрісін кеңейтті. Алыс, жақын шетелдегі іссапарларға жолы ашылды. Қарым-қатынас алаңы да кеңіді. Сөйтіп, республика басылымдары мен ақпарат орталықтарының сұраныстарына ие болды.
Өмірден өз мамандығы бойынша жиғаны да, түйгені де мол Жақаң бұл күндері Ұлттық фотоагенттіктің төрағасы.
Тұрлыбеков қайсыбір сәттерде ЮНЕСКО көлемінде Францияда тойланған ұлы суреткер, сөз өнерінің алыбы М.Әуезовтің туғанына 100 жыл толу мерейтойын елжірей еске алады. Кешегі Шыңғыс Айтматов, қазіргі Әбдіжәміл Нұрпейісов, Олжас Сүлейменов, Сәкен Жүнісов, марқұм Қаршыға Ахмедияров, Айман Мұсаходжаева, Мұрат Әуезов, тағы басқалармен болған әңгіме-дүкенге не жетсін. Сол кездегі Үкімет басшысы Иманғали Тасмағамбетовтың делегациясы құрамында жүріп Жақсылық осы тойдан ЮНЕСКО-ның штаб-пәтерінде алғаш рет фоторепортаж жасаған еді. Ол суреттер кітап, журнал, газет, альбомдар арқылы әлемнің төрт бұрышына тарап кетті.
Жақсылық сонау Кеңестік қоғамның өзінде-ақ Республикамыздың атаулы күндерін, еліміздің саяси, әлеуметтік тыныс-тіршілігін әр қырынан кескіндеді. Сол кезеңдегі қазақ елінің байлығы да, жайлылығы да, баршылығы да шалқыған уақыттың бейнесін бойына дарыған фотоөнері арқылы аса сәтті шежірелеген. Өмірдің әр кезеңінен түсірген суреттері сол кездегі Кеңестік, кейін Тәуелсіз ел ақпараттарының – газет, журналдардың сұранысын туындатты. Мәселен, Қазақ-станды Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев басқарған кезеңнің соңғы жылдарының саяси-әлеуметтің хал-ахуалы, дәстүр-салты, жетістіктері мен молшылықтары фотокөріністерде «менмұндалап» тұрады. Жақсылықтың сол заман тынысын сөйлеткен фотоальбомы Қазақстан тарихының ұмытылмас беттерінің бірі екені даусыз.
Жақсылық Тұрлыбеков тәуелсіздігіміздің таңы атып, тауығы шақырғаннан бергі қоғами болмыстарды да ешқашан назарынан тыс қалдырған емес. Оның ЮНЕСКО көлемінде тойланған Абайдың туғанына 150 жыл толу мерейтойындағы түсірген фотосуреттері күллі әлем ақпарат құралдары арқылы бүкіл шартарапқа тарады. Жинақталған сол көріністер фотоальбом болып ұлт мәдениетінің алтын қорына қосылды. Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың елбасшылығымен әлемге танылған Қазақстанның нұр жайнаған бүгінгі келбеті, әр жылымызға бағыт-бағдар беріп отырған көшбасшымыздың туған Отанға деген ыстық ықыласы фотобейне негізінде жұрт көкейіне ұялаған. Тәуелсіз Қазақстанның 25 жылдық тарихы да Жақсылықтың талғампаздығының арқасында фото-шежіреге айналған. Кеше ғана республикамыздың түкпір-түкпірінде дүбірлете тойланған Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойы да кітапальбом болып басылып, жұртшылық сұранысын молайтып отыр.
Ал Жақсылықтың Жамбыл атамыздың 170 жылдық мерейтойына орай жарияланған фотосуреттері екі ғасырдың куәгері болған абызымыздың көркем бейнесінің жиынтығы дерлік дүние. Жалынды жырлары жұрт жадында жаңғырған қарт ақынның Мәскеу мен Францияда, Түркия елінде тойланған мерейтойларынан түсірілген фотосуреттердің болашақ ұрпақтарға берер тағылымы мол.
Фотобейнеге тіл бітірген Жақсылық Тұрлыбеков қазіргі ақпарат ағындарын да әркез түрлі-түсті түсірілімдермен байыта түсуге үлес қосуда.
Бұл күндері жеті ондықтың биігіне көтерілген Жақсылық Зейноллаұлына шығармашылық табыс, зор денсаулық тілей отырып, қазақ елінің қас-қағым сәттік фототарихын молайта беріңіз дегіміз келеді.
Ақмарал КАТЕПОВА.
ПІКІРЛЕР1