Вампирлер бар ма?
Ақжүрек оқырман, бірден айтайын, мен вампиртанушы емеспін… бірақ, вампирлермен кездесіп қалатыным бар. Шын сөзім. О, олармен кездесу, олардың ұры тісі төменгі ерінін қапқан қанқұмар түрін көру – қандай қорқынышты, қандай жиренішті еді десеңізші! Жә, оны аз-маз деректер келтіре отырып жалғайтын боламыз.
Сонымен, вампирлер бар ма? «Вәкеңдер» туралы деректер оларды «бар» деп те айтады, «жоқ» деп те айтады. Вампирлер – упырьлар немесе вурдалактар Еуропа халықтарының төменгі әлем туралы мифтерінде түн кезіп ұшатын кәдімгі жарқанаттар сияқты бірдеңе. Жарқанат қансорғыш масаға айналып, ұйқыдағы адамның, әсіресе, балалардың тәтті қанына тұмсық батырып жүреді. Мифте мезгілсіз көз жұмған жан, өзіне-өзі қол салған пенде, адам өлтірген қарақшы вампирге айналатыны туралы айтылады. Миф қана емес, зоология мен ботаника ғылымы да «вампиризмді» өзге жаратылыстың қанына құмар жарқанат пен сүлік бейнесінде түсіндіреді. Алайда, адам қиялында вампир кәдімгі адамның өзіне ұқсап кеткен. Брэм Стокер «Дракула» атты готикалық романында біз әңгіме етіп отырған құбыжықты көзін қызыл қан басқан, өңі солғын, тісі орсақ, алапат күштің иесі, яғни, адам бейнесінде сипаттайды. Жазушыға, сірә, Еуропа елдерінің арасында «порфирия» дертіне ұшыраған науқастардың кескін-келбеті әсер етсе керек. Порфирия – жақын туысымен қойындасқан, ашына болған жоғары әулеттің арасынан шыққан кесел. Жазушылар қиял дүниесіне ерік беріп, вампирлердің айнаға қарай алмайтындығын, у сарымсақтан қорқатындығын, жарықты жаны қаламайтындығын жазған. Расында, порфирилер қаны жақын туыстардың арасынан туғандықтан ұсқынсыз түрлерінен түңіліп, айнаның бетін жауып тастайтын. У сарымсақтың өткір иісінен уланып қалатын. Жұқа терілері күннің нұрын сүймейтін. Порфирия дертіне шалдыққандарға со заманның дәрменсіз дәрігерлері: «Адам қанын ішсеңіз, дертіңізден құлан таза айығасыз», – деп кеңес берген де көрінеді. Өйткені, олар – адам қанын қасықтап ішуге мүмкіндігі жетіп артылатын ерекше қауымнан еді. Бек құрметті оқырман, міне, осы сөзге мән бере отырыңызшы. Себебі, біздің алдағы баянымызда өздерін «ерекше жаралған қауымнанбыз» дейтіндерге қайыра соғуымыз мүмкін…
Дәурен ҚУАТ
(Толық нұсқасын газеттің №11 (3645) санынан оқи аласыздар)