ТЫРНАҚАЛДЫ
… Ата қыран түлкі алып, балапанын баулығаннан кейін тағы да бірнеше күн өтті. Бұл уақыт ішінде де үш бүркіт олжадан онша кенде болған жоқ. Олар бір түлкі, бір қоян, екі саңырау құр алып жеді, шіл, кекілігі және бар. Бұлардың бәрін бұрынғыша Ата қыран мен Ана қыран өздері алды. Ал балапан болса, аңшыға ерген қызылшадай, аң қызығын көріп, олжаға ортақтасып, қастарында жүрді. Өлідей не тірідей тастап беріп, «бас» деген аңдарын ғана шеңгелдеп басты.
Дегенмен, ол да жаңағы аң мен құстың қандай жерде қалай кезігіп, қалай қашқанын, ата-енесінің қалай қуып, қалай алғанын көзімен көріп, «көңіліне тоқумен» болды. Сөйтіп, бұл күндері де бала бүркіт өз бетімен аң алған жоқ еді. Соның сәті бүгін түсіп, ең бірінші тырнақ алды аңын бүгін алды.
Үш бүркіт түнде де Мұқыр сайының биігіндегі ағаш, тастарға қонақтап шыққан. Олар мұнда тау басына күн көтерілгенше отырды. Әрқайсысы әдеттегіше керіліп-созылып, таранып, сілкініп алды да, сергіген соң, алыс-жақын айналаға қарана бастады. Мына тұрған тау етегінен бастап арғы жазыққа дейін далиып жатқан үлкен ауылдың әр-әр жерінен шұбап шыққан қой, сиырлар мен оларды өріске айдаған аттылы-жаяулы адамдарды көрді. Бірақ қырандарға керегі бұлар емес еді.
Одан кейін ауылдан алысырақтағы оңаша қырқадан бір түлкінің қоянды қуғанын көре қалды. Бұлар үш қыранды да елең еткізіп, көздеріне оттай басылды. Тіпті, әуелі сонау ұядағы кезінен бастап бұл аңдарға әбден дәніккен албырт балапан тағатсыздана шаңқылдап жіберді.
Көктен тілегені жерден табылған үш бүркіт бірінен кейін бірі жарыса ұшып, көрген аңдарын көздей заулады.
Қу түлкі желаяқ қоянға жете алмасын біліп, оны онша ұзақ қуған жоқ болатын.
О пәле тау жақтан ентелей еңістеп келе жатқан үш бірдей тажалды көре қалып, қасындағы бір жарлауыт жыраға жып берді.
Ал әлгі ақ құйрық сұр қоян болса, алды-артына қарамай, зытып бара жатқан.
Түлкіден көз жазып қалған үш бүркіт те сол қоянның соңына түсті. Олар бір-біріне қарайлас келе жатыр еді, балапан «мұны мен алам» дегендей алға түсе заулады. Онысын оны аң алуға баулып жүрген ата-енесі де теріс көрген жоқ. Өздері қажетті кезде ғана араласуға дайын жүрді.
Балапан қырқамен безіп бара жатқан сұр қоянға көлбей құйылып кеп, іле алмай қалды да, енді оны қанатын жебеп, жер бауырлай қуды.
(«Қоңыр қонжық» кітабынан үзінді)
Тұрдақын ЖЕКСЕНБАЙ